Niedrożność Jajowodów, Co Robić? Objawy I Leczenie

2024 Autor: Josephine Shorter | [email protected]. Ostatnio zmodyfikowany: 2024-01-07 17:51

Niedrożność jajowodów, co robić

Bezpośredni wpływ na to, czy kobieta może zajść w ciążę, ma drożność jajowodów: całkowita czy częściowa. Ma również znaczenie, czy jedna, czy obie rury wykazują oznaki niedrożności.

Całkowita niedrożność rurek uniemożliwia przedostanie się jaja do macicy, ponieważ światło jest zamknięte. W takiej sytuacji kobieta nie będzie mogła naturalnie począć dziecka. Z pomocą mogą jej jednak przyjść nowoczesne technologie reprodukcyjne, a mianowicie IVF.

Jeśli kobieta ma niepełną drożność jajowodów, oznacza to, że światło najądrza jest tylko częściowo zamknięte. Komórka jajowa ma zdolność wnikania do macicy, co oznacza, że kobieta może samodzielnie począć dziecko. Jednak szanse na pomyślne zapłodnienie u takich pacjentów są znacznie niższe niż u zdrowych przedstawicieli pięknej połowy ludzkości.

Również naturalne poczęcie może wystąpić, gdy tylko jeden jajowód jest nieprzejezdny, a drugi jest częściowo przejezdny lub całkowicie zdrowy. Niemniej jednak problem niepłodności jajowodów pozostaje aktualny we współczesnym społeczeństwie. Niepłodność pierwotną rozpoznaje się zarówno u bardzo młodych dziewcząt, jak iu młodych kobiet w wieku 30 lat. Ponadto często nie poddawali się aborcji, nie przechodzili zabiegów chirurgicznych, nie mieli w wywiadzie żadnych poważnych chorób.

Statystyki wskazują, że około 15% rodzin boryka się z niepłodnością. A w 20-25% przypadków to niedrożność jajowodów staje się jego winą.

Zadowolony:

• Objawy niedrożności jajowodów
• Przyczyny niedrożności jajowodów
• W jaki sposób sprawdza się drożność jajowodów?
• Powikłania i konsekwencje niedrożności jajowodów
• Ból jajowodów: co robić?
• Metody udrażniania jajowodów
• Całkowita niedrożność jajowodów: co robić?
• IVF do niedrożności jajowodów

Objawy niedrożności jajowodów

Niedrożność jajowodów nie daje wyraźnych objawów. Dlatego kobieta może długo nie zdawać sobie sprawy ze swojego problemu. Jej stan zdrowia nie jest zaburzony, miesiączki pojawiają się na czas, nie obserwuje się zakłóceń w ich cykliczności. Dlatego zdaniem kobiety nie ma oczywistych powodów do niepokoju o własne zdrowie.

Znakiem, który może wskazywać na niedrożność przydatków, jest nieobecność ciąży przez długi czas - cały rok regularnego życia intymnego bez ochrony. Ponadto, aby zwrócić uwagę na ten objaw, kobieta powinna dążyć do zajścia w ciążę i nie mieć patologii hormonalnych lub endokrynologicznych.

W zależności od przyczyny, która spowodowała rozwój niedrożności, obraz kliniczny może się nieco różnić.

Kiedy zrosty spowodowały zablokowanie się rurek na tle zapalenia narządów miednicy, okresowo kobiecie mogą przeszkadzać bóle w dolnej części brzucha o charakterze obolałym.

Jeśli niedrożność rurek jest konsekwencją interwencji chirurgicznej w jamie brzusznej (operacja zapalenia wyrostka robaczkowego, usunięcie jajnika, aborcja itp.), Wtedy ból będzie miał charakter ciągnący. Czasami stają się dość intensywne i zakłócają jakość życia.

Objawem wskazującym na zatkanie kanalików może być silny ból, który pojawia się podczas następnego cyklu miesiączkowego.

Często nawet badanie USG i badanie na fotelu ginekologicznym nie pozwala zidentyfikować istniejącego problemu.

Czasami na tle niedrożności jajowodów kobieta może odczuwać ból podczas stosunku, z głęboką penetracją lub ostrymi szarpnięciami, gdy pochwa jest mocno rozciągnięta.

Jeśli niedrożność rurek jest spowodowana przewlekłym stanem zapalnym narządów miednicy, nie wyklucza się nieprawidłowej wydzieliny z pochwy, która pojawia się na tle okresowego bólu.

Tak więc główne objawy, które mogą pośrednio wskazywać na niedrożność jajowodów, są następujące:

• Ból podczas krwawienia miesiączkowego.
• Nieprzyjemne doznania podczas intymności.
• Występujące od czasu do czasu bóle ciągnące lub bolące z lokalizacją w podbrzuszu.
• Patologiczne upławy z pochwy.

Przyczyny niedrożności jajowodów

Można wyróżnić dwie podstawowe przyczyny niedrożności jajowodów - są to zaburzenia czynnościowe i organiczne patologie przydatków.

Zaburzenia o charakterze czynnościowym obejmują zaburzenia normalnej kurczliwości kanalików, ich hipo- lub hipertoniczność, adynamię rzęsek i kosmków, brak koordynacji ruchów. W tym przypadku struktura przydatków i ich histologia pozostają niezmienione.

Czynniki przyczyniające się do powstawania zaburzeń czynnościowych:

• Nierównowaga hormonalna. Jednocześnie żeńskie hormony płciowe krążą w organizmie znacznie mniej niż to konieczne.
• Wadliwe działanie układu nerwowego spowodowane stresującymi sytuacjami.
• Wysoki poziom substancji biologicznie czynnych we krwi i tkankach na tle zapalenia macicy, jajników lub jajowodów. Substancje te obejmują interleukiny, prostaglandyny, tromboksan A2 itp.

Zmiany organiczne obejmują zrosty powstałe w jamie brzusznej, skręcenie przydatków, ich zaciśnięcie przez różne guzy i niedorozwój narządów.

Czynniki, które mogą wywołać rozwój zmian organicznych:

• Choroby zapalne narządów miednicy, w tym przebyte choroby weneryczne.
• Obecność przewlekłej infekcji, na przykład mykoplazmozy, chlamydii, ureaplazmozy, wirusa cytomegalii itp.
• Endometrioza
• Operacje chirurgiczne macicy i przydatków lub innych narządów zlokalizowanych w jamie brzusznej.
• Procedury diagnostyczne lub terapeutyczne, którym towarzyszyła inwazyjna interwencja w narządach układu rozrodczego.
• Odroczone aborcje.
• Powikłania porodu lub aborcji.

Tak więc niedrożność jajowodów może wynikać z wielu różnych przyczyn, które mają charakter funkcjonalny lub organiczny.

Jakie mikroorganizmy są w stanie wywołać niedrożność jajowodów?

Prawie każdy patogenny mikroorganizm może wywołać stan zapalny narządów płciowych, co w przyszłości może doprowadzić do rozwoju niedrożności jajowodów. Wśród flory kokosowej zapalenie przydatków najczęściej wywołują gronkowce, paciorkowce i enterokoki. Chociaż grzyby, wirusy i pierwotniaki mogą również powodować zapalenie jajowodów.

Ryzyko, że u kobiety po zapaleniu przydatków dojdzie do niedrożności jajowodów, sprowadza się do następujących liczb:

• U 12% kobiet niedrożność rozwija się po jednym epizodzie zapalenia.
• U 35% kobiet - po 2 przypadkach zapalenia.
• U 75% kobiet po 3 epizodach.

W jaki sposób sprawdza się drożność jajowodów?

Istnieje kilka metod diagnostycznych, które pozwalają ustalić niedrożność jajowodów, między innymi:

• USG narządów miednicy. Za pomocą konwencjonalnego badania ultrasonograficznego lekarz będzie mógł określić strukturę narządów płciowych kobiety, zidentyfikować ich stan zapalny, obecność zrostów, guzów, hydrosalpinx. (Więcej: USG na drożność jajowodów).
• USGSG (echohysterosalpingografia, hydrosonografia). Zabieg ten przeprowadza się prawie tak samo jak każde inne badanie ultrasonograficzne: żel nakłada się na jamę brzuszną i bada skanerem. Jednak przed zabiegiem za pomocą cienkiego cewnika do szyjki macicy wstrzykuje się sterylną sól fizjologiczną, której ruch jest wyświetlany na monitorze. Jeśli kobieta ma częściową niedrożność jajowodów, ta metoda nie jest zbyt pouczająca, a także mniej dokładna w porównaniu z HSG.
• Hysterosalpingografia (HSG, metrosalpingografia)- Jest to badanie macicy i przydatków z użyciem środka kontrastowego, po wprowadzeniu którego zdjęcia są wykonywane na aparacie rentgenowskim. W przypadku niedrożności jajowodów rozpoznanie należy postawić w drugiej połowie cyklu miesiączkowego. Skuteczność metody wynosi 98%. Zabieg wykonywany jest ambulatoryjnie lub w szpitalach oddziałów ginekologicznych. 2 dni przed koniecznością rezygnacji z intymności. Tydzień przed diagnozą nie można biczować, wchodzić do leków dopochwowych, z wyjątkiem tych przepisanych przez lekarza. Środek kontrastowy (kardiotrast, urotrast, werografina, triombrast) jest wprowadzany do macicy przez specjalną rurkę dopochwową. Następnie lekarz wykonuje serię zdjęć, aby ocenić stan macicy i jajowodów. Przez 3 miesiące po zabiegu kobieta powinna być chroniona przed zajściem w ciążę. Histerosalpingografia jest wiodącą metodą diagnozowania niedrożności jajowodów. Istotną wadą badania jest to, że umożliwia ustalenie obecności przeszkody w rurach, ale nie można wyjaśnić jej charakteru. (Więcej: RTG jajowodów GHA: zalety i wady).
• Perturbacja lub „dmuchanie” jajowodów. Podczas tego badania gaz jest wstrzykiwany do jamy macicy pod ciśnieniem. Może to być powietrze, dwutlenek węgla, tlen. Zabieg jest praktycznie bezbolesny dla pacjenta i nie trwa dłużej niż 5 minut. Kiedy gaz wypełnia jajowody, zaczynają się kurczyć, a proces ten jest rejestrowany przez specjalny sprzęt. Wyniki są wyświetlane w formie graficznej. Na podstawie uzyskanych danych lekarz wyciąga wniosek o drożności rurek, a także ocenia niektóre objawy pośrednie: charakterystyczny hałas w jamie brzusznej, ból obojczyka u pacjenta.
• Laparoskopia z chromohydrotubacją. Ta metoda należy do małoinwazyjnych technik operacyjnych. W celu wykrycia jedynie niedrożności jajowodów niezwykle rzadko stosuje się laparoskopię, najczęściej metodę stosuje się w celach terapeutycznych. Badanie pozwala nie tylko zidentyfikować niedrożność jajowodów, ale także wyeliminować istniejące naruszenia. Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu ogólnym w warunkach szpitalnych. W jamie brzusznej wykonuje się dwa nacięcia, przez które wprowadza się oprzyrządowanie. Termin „chromotubacja” oznacza, że do jamy macicy wstrzykuje się sterylny roztwór, który w przypadku niedrożności jajowodów nie rozprzestrzeni się przez nie. Po laparoskopii kobieta pozostanie w szpitalu przez kilka dni pod opieką lekarzy. (Więcej: Laparoskopia jajowodów: wskazania i przeciwwskazania).
• Fertiloscopy (hydrolaparoskopia przezpochwowa). Ta procedura jest mniej traumatyczna niż laparoskopia, ponieważ dostęp do rurek nie odbywa się przez jamę brzuszną, ale przez pochwę, z tyłu której wykonuje się małe nacięcie. Badanie można przeprowadzić w warunkach ambulatoryjnych w znieczuleniu miejscowym. Do obszaru miednicy wstrzykuje się sól fizjologiczną przez nacięcie, aby obniżyć i wyprostować jajowody. Badanie drożności przeprowadza się za pomocą środka kontrastowego.

Aby ustalić, która metoda diagnostyczna jest w danym przypadku priorytetowa, konieczna jest konsultacja lekarska. Tylko lekarz jest w stanie dobrać odpowiednią procedurę w oparciu o stan zdrowia kobiety. Należy pamiętać, że chirurgiczne techniki diagnostyczne są nie mniej niebezpieczne niż pełnoprawna operacja. Wymagają długotrwałego przygotowania, wprowadzenia znieczulenia, co oznacza, że obciążają organizm w znacznym stopniu. Dlatego w miarę możliwości należy preferować nieinwazyjne metody badania: histerosalpingografię lub hydrosonografię. Dodatkowo kobieta musi przejść badanie krwi i moczu, czyli rozmaz na mikroflorę.

Powikłania i konsekwencje niedrożności jajowodów

Całkowita niedrożność jajowodów prowadzi do tego, że kobieta nie jest w stanie począć dziecka w sposób naturalny. Przy częściowej drożności przydatków może wystąpić ciąża, ale szanse na pomyślne zapłodnienie jaja są znacznie zmniejszone. Dla życia kobiety niedrożność jajowodów nie stanowi zagrożenia, ale ten problem bardzo często staje się przyczyną niepłodności jajowodów.

Kolejnym zagrożeniem, które czyha na kobiety z niedrożnością jajowodów, jest ciąża pozamaciczna. W rezultacie kobieta może stracić jeden lub nawet oba przydatki.

Ból jajowodów: co robić?

Jeśli przy zapaleniu jajowodów pojawią się silne bolesne odczucia, konieczne jest stosowanie leków z grupy NLPZ, w tym:

• Diklofenak, Dicloberl itp. Mogą być wytwarzane w postaci zastrzyków lub w postaci doodbytniczych czopków.
• Możesz również przyjmować lek w kapsułkach lub tabletkach. Może to być ketoprofen, voltaren, nimesulid, ibuprofen, nurofen, indometacyna itp.

Możesz również wyeliminować ból, przyjmując złożone leki, takie jak Baralgin lub Spazmalgon. Jako środek znieczulający można zastosować Paracetamol lub Analgin.

W przypadku ostrego zapalenia jajowodów i macicy należy przestrzegać określonej diety i wykluczyć z menu następujące potrawy:

• Produkty wędzone i kiełbasy;
• Marynaty i ostre przyprawy;
• Konserwy i fast foody;
• Majonez, keczup i musztarda;
• Rośliny strączkowe;
• Czekolada, wyroby cukiernicze;
• Kakao i kawa.

Jeśli stan zapalny jest przewlekły, wystarczy wykluczyć z menu tylko wędzonki, marynaty, konserwy i keczup. Dania najlepiej pieczone lub gotowane. Nie smażyć więcej niż 2 razy w tygodniu.

Ważne jest, aby wzbogacić swoje menu produktami o wystarczającej zawartości witamin. Dotyczy to przede wszystkim warzyw i owoców. Warto pić świeżo wyciskane soki, napoje owocowe z żurawiną, bulion z dzikiej róży, kompot z suszonych owoców, zieloną herbatę. Dieta musi zawierać pokarmy bogate w witaminę C - kiwi, czarna porzeczka, cytryny, pomarańcze, papryka itp.

Metody udrażniania jajowodów

Istnieją 4 metody przywracania drożności jajowodów, rozważymy je bardziej szczegółowo.

Laparoskopia

Laparoskopia to nowoczesna metoda interwencji chirurgicznej, która polega na nakłuciu przedniej ściany jamy brzusznej. Zabieg wykonywany jest przy użyciu specjalnego sprzętu laparoskopowego oraz endoskopu.

W przypadku niedrożności jajowodów laparoskopia nie zawsze jest wykonywana, ale tylko wtedy, gdy w pobliżu jajnika zostanie zdiagnozowana okluzja najądrza i nie ma wyraźnego procesu zrostu.

Zabieg wymaga wprowadzenia znieczulenia ogólnego. Niewielka ilość gazu obojętnego jest wstrzykiwana przez pępek do jamy brzusznej w celu uniesienia ściany otrzewnej. Gaz jest dostarczany przez specjalną cienką igłę. Następnie na żywym wykonuje się 3 małe nacięcia, przez które lekarz wprowadza instrumenty w ciało kobiety. Z ich pomocą lekarz popycha i obraca jajowody, wycina zrosty i hydrosalpinxes, w razie potrzeby zszywa nacięcia.

Chirurgia laparoskopowa w celu przywrócenia jajowodów może być następujących typów:

• Fimbrioliza - uwolnienie rzęsek rurki z połączeń klejowych;
• Salpingoanastomosis - usunięcie uszkodzonego odcinka rury z późniejszym zszyciem;
• Salpingostomatoplastyka to nacięcie i uformowanie prawidłowego anatomicznego otworu w rurce od strony jajnika;
• Salpingoliza - cięcie i usuwanie patologicznych obszarów wokół jajowodu, eliminacja jego załamań i krzywizn.

Zabieg wykonywany jest od 7 dnia cyklu miesiączkowego, ale nie później niż 10 dnia przed owulacją. Chociaż, jeśli operację trzeba przeprowadzić w nagłym wypadku, dzień cyklu nie ma znaczenia.

Po zabiegu kobieta przebywa w szpitalu 3-5 dni. Szew goi się średnio w 10-15 dni. Operacja jest uważana za skuteczną, delikatną i nie uszkadza zdrowej tkanki.

W przypadku powodzenia interwencji chirurgicznej po kilku miesiącach kobieta może próbować począć dziecko. Warto pamiętać, że laparoskopia nie jest operacją z wyboru w przypadku niedrożności jajowodów. Jeśli zrosty są wewnątrz rury, możliwe jest zajście w ciążę w 10% przypadków. Gdy znajdują się poza nim, szanse na pomyślne poczęcie wzrastają nawet o 60%.

Fertiloscopy

Fertiloskopia jest jedną z opcji chirurgii endoskopowej przy użyciu tego samego zestawu sprzętu, co do laparoskopii. Jednak w przeciwieństwie do laparoskopii dostęp do jajowodów odbywa się przez tylny sklepienie pochwy. Zabieg można wykonać w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym.

Przez tylny sklepienie pochwy wprowadza się cienki system optyczny, który umożliwia szczegółowe badanie stanu narządów miednicy. W przypadku wykrycia niedrożności jajowodów wykonuje się salpingoskopię na miejscu tym samym endoskopem. Pod koniec zabiegu endoskop jest usuwany, a płyn swobodnie wypływa z jamy miednicy przez kanał trokara. W miejscu wprowadzenia nie jest wymagane szycie. Procedura trwa około 20 minut.

Przeciwwskazaniem do zabiegu jest utrwalona retrofleksja macicy, czyli jej tylna skrzywienie.

Hydrotubacja

Ta metoda leczenia niedrożności jajowodów jest przestarzała i chirurdzy próbują się od niej odsunąć. Sprowadza się do wprowadzenia do jajowodu izotonicznego roztworu chlorku sodu i mieszaniny leków pod określonym ciśnieniem. Działanie terapeutyczne polega na mechanicznym (zerwaniu zrostów) i działaniu leku na jajowody od wewnątrz. Substancje lecznicze są stosowane zarówno pojedynczo, jak iw połączeniu ze sobą.

Zabieg przeprowadza się w okresie międzymiesiączkowym. Aby uzyskać pozytywny wynik, może być konieczne 5-6 sesji, które są powtarzane po 1-2-3 dniach przez 1-5 cykli menstruacyjnych.

Hydrotubację wykonuje się zarówno ambulatoryjnie, jak iw szpitalu. Niektórzy eksperci sugerują połączenie hydrotubacji z ultradźwiękami, elektroforezą, diatermią, masażem ginekologicznym.

Przeciwwskazania do zabiegu:

• Ostre zapalenie narządów płciowych;
• Obecność jakiegokolwiek procesu zakaźnego;
• Ciężkie choroby pozagenitalne.

Dowiedz się więcej: dmuchanie tubalowe

Rekanalizacja

Ta metoda ma na celu usunięcie drobnych zrostów zlokalizowanych w jajowodzie. Ponadto zrosty powinny występować w początkowych odcinkach najądrza.

Procedura: cewnik z balonem na końcu wprowadza się do rurki przez macicę. Lekarz stopniowo wprowadza cewnik do najądrza, wtłaczając powietrze do balonu. W rezultacie rura prostuje się, a jej przepuszczalność jest znormalizowana. Zabieg rozpoczyna się i trwa pod stałym nadzorem sprzętu laparoskopowego.

Po rekanalizacji wszystkim pacjentom przepisuje się antybiotykoterapię w krótkim okresie 3-5 dni. Pokazano również przebieg leczenia przeciwzapalnego i przeciwadhezyjnego.

Rekanalizacja jajowodów nie jest stosowana w celu wyeliminowania rozległych zrostów, ponieważ operacja nie będzie miała żadnego efektu.

Pijawki z niedrożnością jajowodów

Hirudoterapia lub terapia pijawkami jest szeroko stosowana w przypadku niedrożności jajowodów. Ślina tych pierścieni zawiera wiele substancji biologicznie czynnych, które pomagają zwalczać stany zapalne, poprawiają krążenie krwi i rozpuszczają zrosty.

Podczas sesji hirudoterapii 3-4 pijawki umieszcza się w dolnej części brzucha, w miejscu zlokalizowania macicy. Czasami do pochwy umieszcza się pijawki. Pozostają do momentu, gdy sami upijają się krwią i znikają. Przebieg leczenia składa się z 10-15 sesji dziennie. Po dwóch tygodniach kurs można powtórzyć.

W sprawie procedury należy skontaktować się ze specjalistą. Surowo zabrania się samodzielnego wprowadzania pijawek do pochwy.

Całkowita niedrożność jajowodów: co robić?

Całkowitą niedrożność jajowodów należy leczyć, jeśli normalna struktura narządu nie jest zbyt uszkodzona lub zrosty znajdują się tylko poza najądrzem, ale nie znajdują się w jego jamie. Terapię można rozpocząć pod warunkiem, że kobieta nie ma przewlekłych stanów zapalnych narządów miednicy.

Nie będzie można pozbyć się niedrożności jajowodów w następujących sytuacjach:

• Występuje zapalenie narządów moczowo-płciowych.
• Zdiagnozowano gruźlicę narządów płciowych.
• Pacjent ma ponad 35 lat.
• Często dochodzi do zaostrzeń chorób zapalnych układu rozrodczego.
• Odkryto imponujący hydrosalpinx.
• W jamie brzusznej znajduje się wiele zrostów, które splatają ze sobą narządy.
• Zrosty zlokalizowane są w jajowodach.

Należy rozumieć, że nawet po przywróceniu drożności jajowodów nie zawsze można rozwiązać problem niepłodności. Ważnym warunkiem jest pełne funkcjonowanie jajowodów, aby były w stanie przenieść zapłodnione jajo do macicy. W przeciwnym razie istnieje duże ryzyko, że kobieta będzie miała ciążę pozamaciczną. Dlatego lekarze z wyprzedzeniem ostrzegają swoich pacjentów, że normalizacja drożności jajowodów nie gwarantuje prawidłowego i pełnego funkcjonowania narządów.

IVF do niedrożności jajowodów

Jeśli u kobiety zdiagnozowana zostanie niedrożność jajowodów, można ją poddać zabiegowi zapłodnienia pozaustrojowego. Jednak najpierw musisz pozbyć się wszystkich przewlekłych stanów zapalnych narządów układu rozrodczego, wyleczyć wszystkie infekcje i, jeśli to konieczne, usunąć jajowody. Może to być wymagane, gdy wyrostki robaczkowe są zbyt zdeformowane lub zaburzają normalne położenie macicy, co prowadzi do zwiększonego ryzyka poronienia, jeśli poczęcie się powiedzie.

Inne wskazania do usuwania rur:

• Brak szans na przywrócenie drożności.
• Niemożność jakościowego i pełnego wyeliminowania procesu zapalnego.

IVF to jedyna nadzieja kobiety na pomyślne poczęcie i urodzenie płodu z całkowitą niedrożnością jajowodów. Dlatego nie należy rezygnować z zabiegu.

IVF w 60% przypadków pozwala na poczęcie dziecka (kobiety do 35 roku życia). Natomiast operacje mające na celu usunięcie niedrożności jajowodów zrównują szanse poczęcia z 40-70% w początkowych zrostach i 15-20% w zaawansowanym stadium choroby. W przypadku IVF ryzyko ciąży pozamacicznej nie przekracza 2%, a po operacji sięga 30%. Czy zapłodnienie zakończyło się powodzeniem po zapłodnieniu in vitro, wiadomo po 14 dniach. A skuteczność operacji można z całą pewnością ocenić pod koniec całego roku.

Autor artykułu: Lapikova Valentina Vladimirovna | Ginekolog, reproduktolog

Wykształcenie: Dyplom położnictwa i ginekologii uzyskany na Rosyjskim Państwowym Uniwersytecie Medycznym Federalnej Agencji ds. Opieki Zdrowotnej i Rozwoju Społecznego (2010). W 2013 roku ukończył studia podyplomowe na N. N. N. I. Pirogova.