Rak Przełyku - Objawy, Objawy, Stadia, Stopnie I Leczenie Raka Przełyku

2024 Autor: Josephine Shorter | [email protected]. Ostatnio zmodyfikowany: 2024-01-07 17:51

Oznaki, objawy, stadia i leczenie raka przełyku

Zadowolony:

• Objawy raka przełyku
• Przyczyny raka przełyku
• Etapy i stopnie raka przełyku
• Leczenie raka przełyku

Co to jest rak przełyku?

Rak przełyku to nowotwór złośliwy, który rozwija się z komórek nabłonka znajdujących się w błonie śluzowej. Do tej pory ten nowotwór najczęściej występuje u osób starszych w wieku powyżej 60 lat. Męska połowa populacji jest kilkakrotnie bardziej narażona na wystąpienie tego złośliwego nowotworu. Według dostępnych statystyk medycznych rak przełyku stanowi 40% wszystkich istniejących nowotworów.

Obecnie pacjenci, u których zdiagnozowano raka przełyku, mają kilka typów tego złośliwego nowotworu:

• rak;
• rak gruczołowy;
• rak kolczystokomórkowy przełyku.

Guz rakowy można zlokalizować w dowolnej części przełyku:

• najczęściej (w 55% przypadków) w dolnym przełyku wykrywa się nowotwór złośliwy;
• w 35% przypadków rak jest wykrywany w środkowej części przełyku;
• górna część przełyku stanowi tylko 10% przypadków raka.

W większości przypadków ta kategoria pacjentów ma zidentyfikowane guzy:

• w żołądku;
• w krtani;
• w pniach nerwowych przepony i klatki piersiowej.

Współczesna medycyna stosuje następującą klasyfikację do diagnozowania raka przełyku:

• rak endofityczny. Ten typ nowotworu rośnie w warstwie podśluzówkowej ścian przełyku;
• egzofityczny guz rakowy. Ten typ nowotworu rośnie i wypełnia światło przełyku. Z biegiem czasu zaczyna wznosić się ponad błonę śluzową przełyku;
• rak mieszany. W miejscu tego typu raka często tworzą się wrzody, ponieważ sam nowotwór ma skłonność do szybkiego rozkładu.

Jak długo żyjesz z rakiem przełyku?

Dzięki szybkiemu rozpoznaniu raka przełyku pacjenci otwierają dość obiecujące perspektywy pełnego wyzdrowienia.

Jeśli pacjenci udadzą się do placówki medycznej, gdy pojawią się objawy pierwotne i złośliwy nowotwór zostanie wykryty na etapach 1-2, to (w prawie wszystkich przypadkach) będą mieli zagwarantowane wyleczenie bez dalszych nawrotów.

Głównym problemem związanym z tym rakiem jest jego powolny i często bezobjawowy przebieg. Większość pacjentów szuka pomocy na późnym etapie rozwoju nowotworu złośliwego. Przy zaawansowanym stadium raka przełyku, nawet przy dobrej opiece i wysokiej jakości leczeniu, lekarze określają oczekiwaną długość życia pacjenta nie przekraczającą 6 lat.

Jeśli ta choroba onkologiczna nie jest leczona (w późniejszym stadium rozwoju), pacjent ma żyć nie dłużej niż 8 miesięcy.

W przypadku przerzutów ciała pacjenta lekarze w większości przypadków nie przepisują już leczenia chirurgicznego, ponieważ nie ma to sensu. Jedyną techniką leczenia, która może przedłużyć życie pacjenta o co najmniej rok, jest radioterapia.

Według statystyk publikowanych w specjalistycznych mediach, pacjenci, u których usunięto chirurgicznie guz nowotworowy i którzy przeszli cykle radioterapii i chemioterapii, mają następującą długość życia:

• pacjenci operowani z powodu raka przełyku I stopnia - w 90% przypadków w pełni wracają do zdrowia;
• chorzy operowani z powodu raka przełyku w II etapie - wyzdrowienie w 50% przypadków;

• chorzy poddani leczeniu operacyjnemu w III stadium raka przełyku przeżywają 10% przypadków, a ich długość życia przekracza 5 lat.

A propos: Selen 2-krotnie zmniejsza ryzyko raka!

Objawy raka przełyku

W początkowej fazie rozwoju nowotworu złośliwego przełyku pacjenci mogą nie wykazywać żadnych objawów. Pacjent czuje się dobrze i nie zauważa odchyleń od normy.

Na późniejszym etapie rozwoju tej choroby obserwuje się następujące objawy:

• trudności w połykaniu jedzenia;
• skurcze w przełyku;
• chrypka;
• czkawka;
• odczucia bólu pojawiające się w klatce piersiowej;
• uczucie ściskania w klatce piersiowej;
• zespół ostrego bólu;
• uczucie bólu lub pieczenia podczas jedzenia;
• w związku ze zwężeniem przełyku pacjent może połykać tylko płynny pokarm;
• silne wyczerpanie (występuje z powodu niedożywienia i braku niezbędnych składników odżywczych przez organizm);
• ciągłe uczucie głodu;
• słabość, letarg;
• utrata wydajności;
• zablokowanie przełyku (w wyniku tego powraca połknięty pokarm);
• z ust pacjenta wydobywa się nieprzyjemny (czasem cuchnący) zapach;
• nudności;
• nerwowość;
• odruch wymiotny;

• stagnacja w przełyku;
• tablica na języku;
• odbijanie;
• ból gardła;
• pojawienie się przetoki tchawiczo-przełykowej;
• kacheksja rakowa;
• rozwój nadmiernego ślinienia;
• naruszenie rytmu serca;
• ataki astmy;
• pojawienie się oznak oddychania stridor;
• wzrost wielkości węzłów chłonnych itp.

W przypadku przerzutów guza przełyku można zaobserwować następujące objawy:

• ból w klatce piersiowej;
• ciężka duszność, która pojawia się nawet przy niewielkim wysiłku fizycznym;
• powstaje obrzęk, którego miejscem lokalizacji jest dół nadobojczykowy;
• silny i długotrwały kaszel itp.

W przypadku, gdy przerzuty uderzyły w inne narządy wewnętrzne pacjenta, mogą wystąpić następujące objawy:

• letarg;
• szybka męczliwość;
• skrajne wyczerpanie;
• senność;
• bolesne odczucia;
• niewielki wzrost temperatury;
• apatia;
• stany depresyjne itp.

W celu skutecznego leczenia złośliwego nowotworu przełyku konieczne jest terminowe zdiagnozowanie tej choroby. Dlatego ważne jest, aby pacjenci zidentyfikowali pierwsze alarmujące objawy raka przełyku, aby otrzymać opiekę medyczną na wysokim poziomie. Im szybciej guz zostanie wykryty, tym większe szanse mają pacjenci na pomyślne wyleczenie i przeżycie.

Przyczyny raka przełyku

Do tej pory współczesnej medycynie udało się określić główne przyczyny rozwoju nowotworów złośliwych w przełyku.

Przyczyny raka przełyku obejmują:

• nadwaga (na każdym etapie otyłości) ma bezpośredni wpływ na funkcjonowanie przewodu pokarmowego. Osoby z nadwagą mają zwiększone ciśnienie w jamie brzusznej. Z biegiem czasu rozwijają się refluks, na tle którego powstaje oparzenie ścian przełyku kwasem solnym (pokarm wrzuca się do przełyku z żołądka wraz ze stężonym sokiem żołądkowym);
• pasja do różnych diet, które negatywnie wpływają nie tylko na narządy przewodu pokarmowego, ale także na cały organizm ludzki;
• częste spożywanie pikantnych, pieprznych i marynowanych potraw;
• pragnienie zbyt gorącego jedzenia, z którego może dojść do poparzenia ścian przełyku;
• przypadkowe spożycie płynów, które mogą spowodować chemiczne oparzenie ścian przełyku (w niektórych przypadkach skutki oparzenia chemicznego mogą pojawić się po kilku latach);
• zła dziedziczność. Liczne badania raka przełyku przeprowadzone przez naukowców z całego świata wykazały, że prawdopodobieństwo zachorowania na raka przełyku wzrasta kilkakrotnie z powodu mutacji w genie p53. W związku z tym, że tkanki przestają być chronione, aw przełyku zaczynają się rozwijać nowotwory złośliwe;
• jakikolwiek wpływ mechaniczny na przełyk (obrażenia odniesione podczas połykania pokarmów stałych, które mogą uszkodzić ściany przełyku) może wywołać degenerację komórek nabłonka w komórki rakowe;
• palenie i picie napojów alkoholowych. Wśród pacjentów, u których zdiagnozowano raka przełyku, jest duża liczba osób cierpiących na alkoholizm (to nałóg był główną przyczyną ich choroby). Częste spożywanie alkoholu rozrzedza wyściółkę przełyku, powodując zniszczenie jego komórek. Ta sama sytuacja jest z innym nałogiem - paleniem. Substancje rakotwórcze, które dostają się do płuc pacjenta, powodują nieodwracalne zmiany w komórkach nabłonka. Zapalając swojego pierwszego papierosa, każdy powinien pamiętać, że świadomie znajduje się w grupie ryzyka i wkrótce może rozwinąć się rak przełyku;
• wirus brodawczaka występujący w ludzkiej krwi może powodować pojawienie się złośliwych nowotworów w przełyku (naukowcy kojarzą to z mutacją w komórkach przełyku, którą wywołuje ten wirus);
• niewystarczająca ilość witamin, minerałów i innych składników odżywczych, które codziennie musi dostarczać organizmowi ludzkiemu. Komórki błony śluzowej przełyku tracą zdolność wykonywania przypisanych im funkcji, w wyniku czego mogą się odrodzić itp.

Zobacz także: Inne przyczyny raka i czynniki ryzyka

Etapy i stopnie raka przełyku

Współczesna medycyna definiuje 4 etapy raka przełyku:

1. W pierwszym etapie pacjent może nie zauważyć żadnych zmian w swoim ciele. Jedząc pokarm stały, musi pić płyn, aby pokarm mógł dotrzeć do żołądka.
2. W drugim stadium raka przełyku u pacjenta mogą pojawić się problemy żywieniowe. Wielu pacjentów na tym etapie raka przestawia się na żywność płynną, tłuczone ziemniaki i zboża.
3. W trzecim stadium raka przełyku pacjenci mają zwężenie przewodu pokarmowego, co utrudnia i boli nawet proces połykania płynu.
4. W czwartym stadium raka pacjent ma całkowitą niedrożność przełyku.

Rak przełyku 1. stopnia

Pierwszemu stadium raka przełyku bardzo często nie towarzyszą wyraźne objawy. Nowotwór złośliwy jest bardzo mały i praktycznie nie przeszkadza pacjentowi. W tym czasie dochodzi do uszkodzenia błon śluzowych ścian przełyku, a także błony podśluzowej. Rak w pierwszym stadium nie wrasta w warstwę mięśniową przełyku i dlatego bardzo dobrze reaguje na leczenie operacyjne. Pacjenci nie mają zwężenia światła przełyku, mogą dobrze zjeść, ponieważ nie odczuwają dyskomfortu ani w trakcie, ani po jedzeniu.

Rak przełyku 2. stopnia

W II stadium rozwoju raka przełyku dotyczy to następujących narządów:

• błony śluzowe ścian przełyku;
• błony mięśniowe;
• podśluzówkowa.

W tym czasie złośliwy nowotwór nie wykracza poza dotknięty przełyk. U wielu pacjentów światło przełyku jest zwężone i dlatego muszą przejść na płynną żywność. Podczas badania pacjenta specjaliści mogą wykryć pojedyncze przerzuty do regionalnych węzłów chłonnych.

Rak przełyku 3. stopnia

Na trzecim etapie rozwoju złośliwy nowotwór wrasta we wszystkie warstwy ścian przełyku. U pacjentów guz atakuje błonę surowiczą, a także tkankę okołoprzełykową. Na tle rozwoju raka światło przełyku zwęża się, a pacjenci mają problem z odżywianiem, ponieważ połykanie stałych pokarmów staje się dla nich problematyczne. Równolegle dochodzi do przerzutów guza (przerzuty znajdują się w regionalnych węzłach chłonnych). Na tym etapie rozwoju raka narządy zlokalizowane w pobliżu przełyku nie ulegają uszkodzeniu.

Rak przełyku 4. stopnia

W IV stadium raka przełyku u pacjentów dochodzi do przerzutów nowotworowych, w których zajęte są zarówno regionalne, jak i odległe węzły chłonne. Guz rakowy rozprzestrzenia się na tkankę okołoprzełykową. Nowotwór złośliwy obejmuje również ściany przełyku, błonę surowiczą i sąsiednie narządy. U większości pacjentów na tym etapie raka rozwija się przetoka przełykowo-tchawicza lub przełykowo-oskrzelowa.

Leczenie raka przełyku

Przed przepisaniem leczenia pacjentowi, u którego występują objawy charakterystyczne dla chorób onkologicznych, lekarz prowadzący powinien przeprowadzić dokładne badanie.

Pacjentowi przypisuje się szereg środków diagnostycznych, które określą dokładny typ guza, jego etap rozwoju i lokalizację:

• Zdjęcia rentgenowskie (odbywa się to za pomocą środka kontrastowego, który uwidacznia przełyk na zdjęciu rentgenowskim). Za pomocą tego badania specjaliści określają lokalizację nowotworu złośliwego, jego kształt i wielkość. Dzięki zdjęciu rentgenowskiemu onkolog może przewidzieć możliwe powikłania, jakie wywoła badany typ raka;
• Laparoskopia. Ten rodzaj diagnozy pozwala zidentyfikować przerzuty w narządach wewnętrznych pacjenta;
• Badanie ultrasonograficzne. W ramach tego badania specjaliści określają dokładną wielkość nowotworu złośliwego, a także obecność węzłów chłonnych dotkniętych przerzutami;
• Tomografia (wykonywana za pomocą czujnika optycznego). Technika ta została niedawno opracowana przez naukowców i niemal natychmiast zaczęła być stosowana w wyspecjalizowanych placówkach medycznych. Specjalista za pomocą endoskopu bada strukturę nowotworu. Dzięki najnowocześniejszemu sprzętowi możliwe jest określenie struktury tkanek nowotworowych na głębokość 1,5-2 mm. Wszystkie informacje zebrane przez czujnik są przesyłane do komputera, po czym są odszyfrowane przez specjalistę. W przypadku zainstalowania takiego sprzętu w placówce medycznej nie można wykonywać biopsji pacjentów, ponieważ uzyskane dane dotyczące nowotworu są wystarczające do przepisania terapii. Ponadto pacjentom przepisuje się pozytonową tomografię emisyjną. Bezpośrednio przed badaniem pacjentowi wstrzykuje się glukozę (radioaktywną). Jego właściwość polega na tym, że może selektywnie gromadzić się w komórkach nowotworowych. Pacjent jest umieszczany na środku specjalnie wyposażonego pokoju, a skaner zaczyna się wokół niego obracać, który wykonuje zdjęcia guza nowotworowego (rozpoznaje nowotwory, których wielkość wynosi 5-10 mm);
• Laparoskopia. Dzięki tej technice diagnostycznej pacjent jest nakłuty w jamie brzusznej (w pobliżu pępka) za pomocą igły laparoskopowej, po czym do otworu wprowadza się rurkę z urządzeniem optycznym. Specjaliści mają możliwość określenia lokalizacji nowotworu złośliwego, jego dokładnych wymiarów, a także pobrania materiału biologicznego, który jest natychmiast przenoszony do badań histologicznych;
• Bronchoskopia. Jest przepisywany w przypadku, gdy lekarz podejrzewa przerzuty do krtani, tchawicy, drzewa oskrzelowego itp.;
• Esophagogastroduodenoscopy. Podczas przeprowadzania tego typu badań specjaliści dokładnie badają nie tylko przełyk, ale także inne narządy przewodu pokarmowego. Dzięki endoskopowi możliwe jest zbadanie wewnętrznej powierzchni przełyku, a także pobranie materiału biologicznego do badań laboratoryjnych (odbywa się to pod mikroskopem). Za pomocą esophagogastroduodenoskopii można wykryć złośliwy nowotwór na wczesnym etapie rozwoju i na czas przepisać leczenie pacjentowi itp.

Bez wątpienia pacjenci otrzymują pełne badanie laboratoryjne, w którym:

• chemia krwi;
• kliniczne badanie krwi;
• ogólna analiza moczu;
• analiza histologiczna biopsji;
• markery nowotworowe SCC, CYFRA 21-1, TPA.

Do tej pory pacjentom ze złośliwym nowotworem przełyku przepisuje się następujące metody leczenia:

• operacja;
• radioterapia;
• chemoterapia;
• kompleksowa terapia (ta technika obejmuje leczenie chirurgiczne, leki, radioterapię i chemioterapię);
• metoda łączona (łączy zabiegi chirurgiczne ze składnikami promieniowania).

Podczas operacji jamy brzusznej przełyk zostaje częściowo lub całkowicie usunięty. Chirurg dokładnie bada węzły chłonne dotknięte przerzutami i usuwa je. W przypadku, gdy podczas usuwania nowotworu złośliwego nie można zachować przełyku pacjenta, chirurg wykorzystuje tkankę jelita cienkiego lub grubego do odbudowy tego narządu przewodu pokarmowego.

Zobacz także: Inne skuteczne metody leczenia

Podczas leczenia chirurgicznego pacjenci są w stanie przywrócić światło przełyku. Złośliwy nowotwór można całkowicie usunąć, jeśli znajduje się w środkowej lub dolnej części przełyku. W niektórych przypadkach chirurg usuwa część przełyku wraz z górną częścią żołądka. Pozostała część przełyku jest przyszyta do żołądka i po serii zabiegów rehabilitacyjnych zaczyna w pełni funkcjonować. Według statystyk, śmiertelność wśród pacjentów poddanych leczeniu chirurgicznemu waha się w granicach 10%.

Nie wszyscy chorzy na raka mogą poddać się chirurgicznemu usunięciu złośliwych nowotworów przełyku. Obowiązują następujące ograniczenia:

• przerzuty raka do węzłów chłonnych i innych narządów wewnętrznych;
• wiek pacjenta nie powinien przekraczać 70 lat;
• obecność ciężkich chorób przewlekłych;
• problemy z sercem, naczyniami krwionośnymi i płucami itp.

Kiedy złośliwy nowotwór zlokalizowany jest w środkowej części przełyku, na przedniej ścianie otrzewnej (podczas operacji) powstaje otwór. Następnie pacjent będzie podawany przez rurkę, która zostanie wprowadzona do tego otworu. W tej lokalizacji guza w większości przypadków przełyk zostaje całkowicie usunięty wraz z węzłami chłonnymi dotkniętymi przerzutami. Rok później, po zabiegu chirurgicznym, pacjent przechodzi dokładne badanie w celu wykrycia przerzutów. Jeśli nie zostaną znalezione, zalecana jest druga operacja, której celem jest stworzenie sztucznego przełyku (do którego można wykorzystać tkankę jelita cienkiego pacjenta).

Chirurgia endoskopowa. We wczesnych stadiach rozwoju nowotworu złośliwego chorzy mogą poddać się bardziej oszczędnemu leczeniu chirurgicznemu - zabiegowi endoskopowemu. Podczas zabiegu chirurgicznego pacjent jest wprowadzany przez usta przez rurkę endoskopu, na końcu której mocowane jest urządzenie optyczne. Przy pomocy specjalnych instrumentów specjalista wykonuje bougienage, którego celem jest przywrócenie światła przełyku.

Radioterapia. Jedną z nowoczesnych metod leczenia nowotworów złośliwych przełyku jest radioterapia. Technika ta jest idealna dla kategorii pacjentów onkologicznych, u których interwencja chirurgiczna jest przeciwwskazana (wiąże się to z chorobami układu oskrzelowo-płucnego, sercowo-naczyniowego itp.). Radioterapię często przeprowadza się w okresie pooperacyjnym, dzięki czemu znacznie zmniejsza się liczba nawrotów choroby u pacjentów i zapobiega się procesowi przerzutów do organizmu. Warto również zauważyć, że u pacjentów nieoperacyjnych po radioterapii nowotwory złośliwe są znacznie zmniejszone. Podczas radioterapii nie ma to negatywnego wpływu na zdrowe komórki ciała pacjenta, a pacjenci nie doświadczają silnych skutków ubocznych.

W połączonym leczeniu raka przełyku pacjentom przepisuje się cykl radioterapii i chemioterapii przez kilka tygodni przed operacją. To połączenie znacznie zwiększa szanse na pomyślne leczenie. Równolegle opracowywana jest kompletna dieta dla pacjentów, która obejmuje witaminy, preparaty białkowe, a także różne płyny odżywcze. Lekarze zalecają chorym na raka picie naturalnych soków i napojów owocowych. Jeśli pacjenci nie są w stanie połknąć nawet płynnej żywności, karmieni są rurką.

Dieta. Aby zwiększyć szanse pacjenta na skuteczne leczenie raka przełyku, należy zapewnić mu odpowiednią opiekę i odżywianie. Niewystarczająca ilość składników odżywczych, witamin i pierwiastków śladowych może prowadzić do naruszenia stanu psychicznego pacjenta onkologicznego i pojawienia się różnych powikłań. Pacjent powinien spożywać pokarm półpłynny, który nie będzie zawierał żadnych cząstek mogących zamknąć światło przełyku. Jedzenie powinno być zróżnicowane, pożywne i bogate w witaminy i minerały. Pacjenci ze zdiagnozowanym rakiem przełyku powinni spożywać 8-10 małych posiłków dziennie.

W tej kategorii pacjentów obowiązuje całkowity zakaz spożywania: potraw smażonych i wędzonych, tłustych, alkoholu i napojów gazowanych. Musisz też zrezygnować z innego nałogu - palenia. Oprócz prawidłowego odżywiania pacjent musi ściśle przestrzegać higieny osobistej.

Temat: Jakie pokarmy zwiększają odporność?

Prawidłowo dobrane leczenie u 70% pacjentów przywraca pacjentom możliwość powrotu do pełni życia i spożywania pokarmów stałych.

Chemioterapia raka przełyku

W leczeniu chorób onkologicznych, oprócz zabiegów chirurgicznych, duży wpływ ma chemioterapia. Po jej wykonaniu chorym, w zależności od lokalizacji i etiologii nowotworu złośliwego, wstrzykuje się specjalne leki. Głównym celem tych leków jest niszczenie komórek rakowych. W przypadku raka przełyku chemioterapię stosuje się zwykle od 2. etapu choroby.

Prawidłowo dobrane leki do chemioterapii mogą nie tylko spowolnić wzrost złośliwego guza i zapobiec podziałowi jego komórek, ale także pracować nad ich całkowitym zniszczeniem. Niestety, każda chemioterapia ma szereg skutków ubocznych i ma negatywny wpływ na zdrowe komórki organizmu. W większości przypadków na tle przyjmowania takich leków u pacjentów pojawiają się problemy z komórkami szpiku kostnego, włosami (ich mieszki włosowe ulegają zniszczeniu i pojawia się łysienie), jelitami, błoną śluzową jamy ustnej itp.

Chemioterapia raka przełyku jest wykonywana, gdy u pacjenta zostanie zdiagnozowana pewna postać nowotworu złośliwego:

• drobnokomórkowy rak przełyku;
• słabo zróżnicowana postać raka przełyku.

Chemioterapia jest prawie zawsze wykonywana równolegle z innymi metodami leczenia. Według statystyk uzyskanych w wyniku wieloletnich badań naukowców z całego świata, największy efekt osiąga się w leczeniu raka przełyku w przypadku, gdy radioterapia jest wykonywana razem z chemioterapią. Ta metoda leczenia jest całkowicie ukierunkowana na zniszczenie komórek rakowych, podczas gdy nowotwór złośliwy jest znacznie zmniejszony.

Specjalne leki można przepisać pacjentom, zarówno przed, jak i po operacji. Podczas chemioterapii leki można podawać doustnie lub dożylnie.

Chemioterapia jest przepisywana pacjentom chorym na raka w następujący sposób:

• począwszy od drugiego i trzeciego etapu raka przełyku, specjalne leki zapobiegają dalszemu rozwojowi raka i niszczą komórki rakowe. Chemioterapia jest przepisywana pacjentom w okresie przedoperacyjnym i pooperacyjnym;
• począwszy od IV stadium raka przełyku chorzy poddawani są leczeniu paliatywnemu. Głównym zadaniem tej terapii jest spowolnienie wzrostu nowotworu złośliwego. Wszystkie te środki terapeutyczne mogą przedłużyć życie pacjenta.

Podczas chemioterapii pacjentom z rakiem przełyku przepisuje się leki przeciwnowotworowe:

• Bleomycyna;
• Windezyna;
• Mitomycyna;
• Farmorubicyna;
• 5-fluorouracyl itp.

Autor artykułu: Bykov Evgeny Pavlovich | Onkolog, chirurg

Wykształcenie: ukończyła rezydenturę w Rosyjskim Naukowym Centrum Onkologicznym. N. N. Błochin”i uzyskał dyplom w specjalności„ Onkolog”