Określenie Stadium Czerniaka, Rokowanie

2024 Autor: Josephine Shorter | [email protected]. Ostatnio zmodyfikowany: 2023-12-16 21:47

Określenie stadium czerniaka, rokowanie w czerniaku

Przed rozpoczęciem leczenia lekarz musi określić stadium choroby, jeśli mówimy o czerniaku. Określenie stadium czerniaka oznacza próbę dokładniejszego zbadania kilku ważnych wskaźników naraz, takich jak rozmiar guza, głębokość penetracji skóry, rozpowszechnienie komórek formacyjnych w pobliskich węzłach chłonnych i innych częściach ciała. W razie potrzeby specjalista może wyciąć pobliskie węzły chłonne, aby sprawdzić, czy nie ma komórek rakowych. Ta procedura może również mieć efekt terapeutyczny, ponieważ usunięcie węzłów dotkniętych przez komórki rakowe pomaga w niektórych przypadkach utrzymać chorobę pod kontrolą.

Lekarz dokładnie bada pacjenta, a jeśli formacja jest obszerna, przeprowadza się badanie rentgenowskie klatki piersiowej, analizuje się krew, bada się wątrobę, skanuje mózg i kości.

Określenie stadium czerniaka

Istnieje kilka stadiów czerniaka: zero, pierwszy, drugi, trzeci i czwarty. Na etapie zerowym komórki nowotworowe znajdują się wyłącznie w zewnętrznej warstwie komórek i nie rosną w głęboką tkankę.

W pierwszym etapie grubość guza nie przekracza jednego milimetra, natomiast zewnętrzna warstwa skóry (naskórek) może być pokryta ranami. Jednocześnie owrzodzenie może być nieobecne, a grubość guza może dochodzić do dwóch milimetrów, a komórki czerniaka nie wpływają na pobliskie węzły chłonne.

Drugie stadium czerniaka charakteryzuje się guzem o grubości co najmniej jednego milimetra lub od jednego do dwóch milimetrów z owrzodzoną powierzchnią. Obejmuje to również guzy o grubości powyżej dwóch milimetrów, które mogą być owrzodzone lub mieć powierzchnię nie pokrytą wrzodami. Czerniak w drugim stadium choroby również nie rozprzestrzenia się na pobliskie węzły chłonne.

W trzecim etapie komórki nowotworowe atakują pobliskie tkanki, komórki nowotworowe znajdują się w jednym lub kilku węzłach chłonnych w pobliżu dotkniętego obszaru skóry. Komórki czerniaka mogą również wykraczać poza granice formacji pierwotnej, ale bez wpływu na węzły chłonne.

Czwarte stadium czerniaka charakteryzuje się rozprzestrzenianiem się komórek rakowych do sąsiednich narządów, węzłów chłonnych, obszarów skóry odległych od czerniaka.

Prawidłowe określenie stadium czerniaka i przeprowadzone leczenie nie wyklucza w niektórych przypadkach nawrotów. Rak może powrócić do swojej poprzedniej lub nowej lokalizacji, lokalizując się w innej części ciała. W tym przypadku jednym z ważnych faktów diagnostycznych staje się kliniczne stadium czerniaka w momencie rozpoznania.

Prognozy dotyczące czerniaka

W pierwszym i drugim stadium choroby, gdy formacja jest zlokalizowana w obszarze ogniska pierwotnego z nawrotem choroby, pięcioletnia przeżywalność wynosi około 85%. W trzecim stadium, gdy czerniak tworzy przerzuty w regionalnych węzłach chłonnych, pięcioletnia przeżywalność wynosi 50% w przypadku zajęcia jednego węzła lub 15–20% w przypadku zajęcia więcej niż czterech węzłów. Gdy pojawiają się odległe przerzuty, co odpowiada czwartemu stadium czerniaka, przeżywalność nie osiąga nawet pięciu procent.

Większość zmian rozpoznaje się w pierwszych dwóch etapach, kiedy rokowanie czerniaka zależy od grubości guza, a jego grubość jest bezpośrednio związana z masą. To masa czerniaka decyduje o prawdopodobieństwie przerzutów.

Z powodzeniem operowany jest czerniak do 0,75 mm, a pięcioletnia przeżywalność sięga w tym przypadku 96-99%. Obecnie u 40% pacjentów w momencie rozpoznania grubość formacji nie przekracza jednego milimetra. Ci pacjenci są narażeni na niskie ryzyko.

U osób, u których zdiagnozowano przerzuty, podczas badania histologicznego czerniaka pierwotnego stwierdza się pionowy wzrost guza lub samoistną regresję czerniaka.

Czerniaki większe niż 3,64 mm w ponad połowie przypadków tworzą przerzuty i powodują śmierć pacjenta, takie formacje z reguły znacznie unoszą się nad powierzchnią skóry.

Rokowanie czerniaka jest również związane z jego lokalizacją. Korzystniej jest, gdy formacja pojawia się na przedramieniu i podudzie, gorzej jest zlokalizowana na skórze głowy, dłoniach, stopach i błonach śluzowych.

W początkowych dwóch etapach rokowanie czerniaka u kobiet jest korzystniejsze niż u mężczyzn. Wynika to częściowo z faktu, że u kobiet czerniak częściej rozpoznaje się na goleniach, gdzie łatwiej jest go wykryć podczas samobadania.

U pacjentów w podeszłym wieku rokowanie jest generalnie niekorzystne, co wiąże się z późną diagnozą i dużą częstością występowania czerniaka acral-lentiginous u starszych mężczyzn.

Czerniak ma skłonność do nawrotów. Około 10–15% nawrotów guza występuje po raz pierwszy po ponad 5 latach od chirurgicznego usunięcia czerniaka pierwotnego. Im grubszy guz, tym większe prawdopodobieństwo jego wczesnego nawrotu.

Niekorzystne czynniki determinujące rokowanie czerniaka w pierwszych dwóch stadiach choroby obejmują owrzodzenie powierzchni guza pierwotnego, jego wysoką aktywność mitotyczną oraz pojawienie się satelitów (oddzielnych wysepek komórek złośliwych, których średnica wynosi 0,05 mm i więcej). Satelity zlokalizowane są poza głównym guzem w warstwie siateczkowej skóry właściwej lub w tkance podskórnej; w większości przypadków łączone są z mikroprzerzutami i przenikają do regionalnych węzłów chłonnych.

Inny system określania rokowania czerniaka w pierwszych dwóch stadiach choroby oparty jest na kryteriach histologicznych zaproponowanych przez Clarka. Na pierwszym poziomie zmiany guz znajduje się w naskórku, na drugim poziomie znajduje się w warstwie brodawkowatej skóry właściwej, na trzecim poziomie zlokalizowany jest na granicy między warstwami brodawkowatymi i siatkowatymi skóry właściwej, na czwartym poziomie przenika do warstwy siatkowatej skóry właściwej, na piątym wpływa na tkankę podskórną. Pięcioletni wskaźnik przeżycia będzie równy dla każdego indywidualnego przypadku odpowiednio 100, 95, 82, 71 i 49%.

Autor artykułu: Mochalov Pavel Alexandrovich | d. m. n. terapeuta

Edukacja: Moskiewski Instytut Medyczny. IM Sechenov, specjalność - „Medycyna ogólna” w 1991 roku, w 1993 roku „Choroby zawodowe”, w 1996 roku „Terapia”.