Pulsoksymetria - Co To Jest? Plusy I Minusy

2024 Autor: Josephine Shorter | [email protected]. Ostatnio zmodyfikowany: 2023-12-16 21:47

Pulsoksymetria: wady i zalety

Wystarczająca ilość tlenu we krwi wskazuje, że organizm nie cierpi na niedotlenienie. Aby określić jego poziom, konieczna jest znajomość liczby erytrocytów we krwi. W tym celu przeprowadza się badanie, które nazywa się pulsoksymetrią.

Powietrze, którym oddycha człowiek, dostaje się do płuc, które są przesiąknięte wieloma naczyniami włosowatymi. Wchłaniają go i przenoszą wraz z krwią po całym ciele do różnych narządów i tkanek. Tlen jest przenoszony przez czerwone krwinki zwane erytrocytami.

W erytrocytach znajdują się cząsteczki hemoglobiny, które mogą transportować na sobie 4 cząsteczki tlenu. Nasycenie to średni procent nasycenia czerwonych krwinek cząsteczkami tlenu. Do tej koncepcji często odwołują się anestezjolodzy, którzy oceniają samopoczucie znieczulonego pacjenta właśnie na podstawie saturacji.

Jeśli hemoglobina przenosi jednocześnie 4 cząsteczki tlenu, poziom nasycenia wynosi 100%. Aby jednak człowiek czuł się dobrze, wystarczy wskaźnik nasycenia na poziomie 95%. W takim przypadku tkanki i narządy nie będą cierpieć na niedotlenienie.

Czasami procent nasycenia spada, co wskazuje na procesy patologiczne w organizmie. Tego faktu nie można zignorować. Do monitorowania saturacji krwi tętniczej służy urządzenie zwane pulsoksymetrem.

Zadowolony:

• Jak działa pulsoksymetria?
• Gdzie i kiedy stosuje się pulsoksymetrię?
• Pulsoksymetria podczas snu
• Nasycenie: norma i patologia

Jak działa pulsoksymetria?

Pulsoksymetr składa się ze źródła światła, czujników, detektora i procesora analizującego otrzymane dane. Długość fali światła, które może absorbować hemoglobina, różni się w zależności od ilości zawartego w niej tlenu. Na tej zasadzie opiera się praca pulsoksymetru.

Ze źródła światła znajdującego się na urządzeniu wydobywa się fala czerwona i podczerwona. Krew absorbuje te fale z siłą, z jaką pozwalają na to cząsteczki hemoglobiny przenoszące tlen. Hemoglobina, która już przyłączyła do siebie cząsteczkę tlenu, będzie absorbować światło podczerwone. Hemoglobina, która nie zawiera cząsteczki tlenu, pochłania światło czerwone. Niewchłonięta ilość światła dociera do detektora. Urządzenie przeprowadza analizę i wyświetla wynik na ekranie monitora. Metoda ta nie wymaga inwazyjnej interwencji, nie powoduje bólu ani innego dyskomfortu u pacjenta. Aby ocenić poziom tlenu we krwi tętniczej, wystarczy kilka sekund (nie więcej niż 20).

W tym momencie lekarze stosują transmisję i pulsoksymetrię odbitą:

• Pulsoksymetria transmisyjna. Czujnik i emiter światła są umieszczone po obu stronach badanej tkanki. Najczęściej do tego celu używa się palca, nosa lub ucha danej osoby.
• Pulsoksymetria odbita. Urządzenie rejestruje te fale, które nie są absorbowane przez hemoglobinę, ale te, które odbijają się od tkanek. Dlatego czujniki można umieścić w dowolnym miejscu na ciele. Możliwości zastosowania tej metody są nieco rozszerzone, ale dokładność badania jest taka sama w obu przypadkach.

Jednak pulsoksymetria ma kilka wad. W ten sposób urządzenie zmienia swoje działanie, jeśli badanie jest prowadzone w jasnym świetle lub czujnik jest zainstalowany na poruszającym się obiekcie. Lakier nałożony na płytkę paznokcia może wpłynąć na dokładność badania, jeśli urządzenie zostanie założone na palec. Ponadto, jeśli pulsoksymetr zostanie nieprawidłowo zainstalowany, możliwe są pewne błędy w odczytach. Stany takie jak wstrząs i hipowolemia u pacjenta mogą wpływać na dokładność danych. W przypadku zatrucia tlenkiem węgla poziom nasycenia można zrównać do 100%, a krew w tym czasie będzie nasycona nie tlenem, ale dwutlenkiem węgla.

Gdzie i kiedy stosuje się pulsoksymetrię?

Jeśli bez jedzenia i wody organizm ludzki może istnieć przez stosunkowo długi czas, ponieważ ma swoje zapasy, to bez tlenu po prostu nie może żyć. W ciągu kilku minut po rozpoczęciu ostrego głodu tlenu w organizmie uruchamiane są procesy prowadzące do jego śmierci. Przede wszystkim cierpią narządy odpowiedzialne za życiową aktywność organizmu.

Jeśli niedotlenienie postępuje w postaci przewlekłej, ucierpią wszystkie narządy i układy. Z pewnością wpłynie to na dobre samopoczucie osoby. Ma częstsze bóle głowy, pojawiają się zawroty głowy, zwiększa się senność, cierpi na koncentrację i pamięć. Może wystąpić arytmia i zwiększa się prawdopodobieństwo zawału serca i nadciśnienia.

Większość specjalistów zawsze ma w swoim gabinecie tonometr i stetoskop, ale nie posiadają pulsoksymetru, co uniemożliwia określenie poziomu saturacji pacjenta. Chociaż wskaźnik ten ma niemałe znaczenie w leczeniu i diagnostyce pacjentów z chorobami krwi, układu oddechowego i sercowo-naczyniowego. W krajach europejskich, gdzie poziom medycyny osiąga wysoki poziom, pulsoksymetr jest zawsze dostępny u lekarzy takich jak terapeuta, kardiolog, pulmonolog.

W Rosji pulsoksymetria jest metodą badawczą dostępną tylko na oddziale intensywnej terapii. Jest przepisywany pacjentom, którzy są na krawędzi życia i śmierci. Faktem jest, że takie urządzenie jest drogie, a większość lekarzy domowych ma niewielką świadomość jego wartości diagnostycznej.

Jeśli osoba jest znieczulona lub wymagany jest transport pacjenta w ciężkim stanie, pulsoksymetria jest obowiązkowa. Dlatego w praktyce anestezjologów i resuscytatorów badanie to jest szeroko rozpowszechnione.

W przypadku wcześniaków w okresie noworodkowym wymagane jest regularne monitorowanie zawartości tlenu we krwi. Niedotlenienie, które rozwija się u takich dzieci, może prowadzić do poważnego uszkodzenia narządów wzroku.

Terapeuci również są uzbrojeni w tę metodę. Służy do diagnozowania chorób układu oddechowego, z dolegliwościami pacjentów z bezdechem, z różnymi przewlekłymi patologiami.

Wskazania do wykonania pulsoksymetrii są następujące:

• Potrzeba tlenoterapii.
• Niewydolność oddechowa o różnej etiologii.
• Prowadzenie znieczulenia.
• Okres rekonwalescencji po operacji naczyniowej lub ortopedycznej.
• Ciężka hipoksja, której towarzyszą zaburzenia w pracy narządów wewnętrznych.
• Przewlekła nocna hipoksemia.
• Bezdech.

Pulsoksymetria podczas snu

Czasami wymagane jest określenie poziomu tlenu we krwi w nocy. W niektórych przypadkach zatrzymanie oddechu i niedotlenienie występują właśnie w nocy. Śpiący często nawet nie podejrzewa, że podczas snu ma niedotlenienie, które może stanowić bezpośrednie zagrożenie nie tylko dla zdrowia, ale i życia. Bezdech dotyka osoby z nadwagą, chorobami tarczycy, układu oddechowego i wysokim ciśnieniem krwi.

Objawy wskazujące na potrzebę nocnej pulsoksymetrii to: chrapanie podczas snu, słaba jakość snu, senność w ciągu dnia, problemy z sercem, częste bóle głowy. Aby określić obecność lub brak niedotlenienia, konieczne jest zmierzenie poziomu tlenu we krwi podczas nocnego odpoczynku.

Do badania pacjent jest umieszczany na urządzeniu na całą noc. Przez kilka godzin będzie rejestrował nasycenie tlenem, puls i falę tętna. W ciągu jednej nocy można określić odczyty do 30 tysięcy razy.

W takim przypadku pacjent nie musi przebywać w szpitalu. Jeśli nie ma bezpośredniego zagrożenia życia i zdrowia, badanie można przeprowadzić w domu.

Procedura przebiega w następujący sposób:

• Czujnik zakłada się na palec, a czujnik mocuje się na nadgarstku. Urządzenie włącza się automatycznie.
• W nocy pulsoksymetr pozostaje na dłoni. Zapisują każdą chwilę jego przebudzenia.
• Urom urządzenie należy usunąć, a urządzenie zwrócić do lekarza. Lekarz przeanalizuje uzyskane dane.

Badaniom podlegają informacje otrzymane z urządzenia w okresie od 22:00 do 8:00. W takim przypadku osoba powinna znajdować się w wygodnym dla niego środowisku. Temperatura powietrza w sypialni nie powinna przekraczać 23 ° C. Nie możesz pić toników wieczorem, powinieneś odmówić przyjmowania jakichkolwiek leków. Jeśli ktoś obudził się w nocy, miał ból głowy lub przyjmował jakikolwiek lek, należy o tym poinformować lekarza. Jeśli poziom saturacji podczas snu spadł poniżej 88%, to osoba wymaga nocnej tlenoterapii.

Kto musi wykonywać pulsoksymetrię nocną:

• Osoby z nadwagą, pod warunkiem, że osiągnęły drugi stopień otyłości.
• Pacjenci z obturacyjnymi zmianami w układzie oddechowym.
• Pacjenci z nadciśnieniem tętniczym i osoby z niewydolnością serca II stopnia.
• Pacjenci z obrzękiem śluzowatym.

Nawet jeśli żadna z powyższych diagnoz nie została jeszcze postawiona, nie oznacza to, że nie można wykonać pulsoksymetrii. Badanie należy wykonać, jeśli istnieją ku temu wskazania w postaci objawów patologicznych. Szczególną uwagę należy zwrócić na takie objawy patologii jak: nocne chrapanie, zatrzymanie oddechu podczas snu, zwiększona potliwość, częste wybudzanie, nadmierna senność w ciągu dnia, częste bóle głowy, występujące w nocy duszności.

Nasycenie: norma i patologia

Normalny poziom nasycenia krwi człowieka, niezależnie od jego wieku, wynosi 95-98% dla krwi tętniczej i 75% dla krwi żylnej. Jeśli ten wskaźnik jest niższy, osoba rozwija niedotlenienie. Podczas tlenoterapii poziom tlenu we krwi wzrośnie do 100%.

Jeśli nasycenie wynosi 95% lub mniej, osoba wymaga leczenia, które należy natychmiast przepisać. Przy nasyceniu 90% wymagana jest pomoc w nagłych wypadkach dla pacjenta. Najczęściej, gdy wskaźnik spadnie poniżej 90%, urządzenie zaczyna emitować sygnał dźwiękowy. Można go również usłyszeć przy powolnym pulsie, przy jego całkowitym zaniku lub przy tachykardii.

Nasycenie mierzy się we krwi tętniczej, ponieważ to właśnie ta krew przenosi tlen z płuc do tkanek. Krew żylna pod tym względem nie ma wartości diagnostycznej. Jeśli pacjent ma skurcz tętnic lub zmniejsza się ilość krwi w organizmie, urządzenie może podawać niedokładne informacje.

Normalne odczyty tętna dla osoby dorosłej będącej w stanie spoczynku mieszczą się w zakresie 60-90 uderzeń na minutę. U dzieci wskaźnik ten różni się w zależności od ich wieku. W przypadku noworodków norma to 140 uderzeń na minutę, a wraz z dorastaniem dziecka liczba ta maleje. W okresie dojrzewania tętno powinno być równe normalnym wartościom dla osoby dorosłej.

Pulsoksymetry stacjonarne są używane do badań w warunkach szpitalnych. Są wyposażone w czujniki i mogą przechowywać dużą ilość różnych informacji.

Najbardziej mobilne są pulsoksymetry przenośne mocowane na palcu. Nie zajmują dużo miejsca, są łatwe w użyciu i łatwe w obsłudze. Takie urządzenia mogą być używane w domu. Istnieją również pulsoksymetry pasowe.

Osoby cierpiące na niewydolność oddechową, która rozwija się na tle chorób układu sercowo-naczyniowego lub płucnego, otrzymują szeroką gamę zabiegów. Jednak prawie wszyscy z nich wymagają długotrwałej tlenoterapii, której nie przepisuje.

Pulsoksymetria nie jest wykonywana u pacjentów z chorobami przewlekłymi, nie tylko z powodu braku niezbędnego sprzętu. Często lekarze uważają, że stan takich pacjentów jest na tyle stabilny, że kierują ich do dodatkowych działań diagnostycznych lub terapeutycznych.

Gdyby wykonano pulsoksymetrię, u większości tych pacjentów jednoznacznie wykryto by niedotlenienie, co jest podstawą do wyznaczenia tlenoterapii. Oczywiście ta metoda leczenia nie jest ratunkiem od choroby, ale tlenoterapia jest w stanie przedłużyć życie pacjentów z przewlekłą niewydolnością oddechową i zmniejszyć ryzyko śmierci we śnie na tle bezdechu.

Prawie każda osoba ma takie urządzenie jak tonometr. Pozwala to na diagnozowanie i zapobieganie powikłaniom nadciśnienia. Gdyby pulsoksymetry miały taką samą częstość występowania, znacznie mniej osób cierpiałoby na skutki niedotlenienia.

Należy rozumieć, że pulsoksymetria jest najważniejszym badaniem, które w swoim znaczeniu nie ustępuje pomiarowi ciśnienia czy pulsu. Dzięki terminowemu wyznaczeniu tlenoterapii można poprawić jakość życia pacjenta, wydłużyć jego czas trwania i zmniejszyć prawdopodobieństwo poważnych powikłań.

Osoby otyłe zdecydowanie powinny pomyśleć o pulsoksymetrii. Niemal wszyscy pacjenci z drugim stadium otyłości mają niedotlenienie. Zatrzymanie oddechu podczas snu, które prowadzi do śmierci osoby, często jest całkowitym zaskoczeniem dla bliskich. W zagranicznych klinikach pulsoksymetria nocna jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych badań, na które kieruje się osoby z nadwagą. Dzięki temu można na czas przepisać im tlenoterapię i zapobiec zatrzymaniu oddechu podczas snu.

Medycyna stale się rozwija i udoskonala. W wielu krajach pulsoksymetr można już znaleźć w większości domów. W Rosji badania te nabierają rozpędu. Można jednak mieć nadzieję, że w najbliższych latach pulsoksymetria będzie dostępna dla każdego, a samo urządzenie do pomiaru poziomu tlenu we krwi nie będzie zaskoczeniem, takie jak glukometr, termometr czy tonometr.

Autor artykułu: Alekseeva Maria Yurievna | Terapeuta

Edukacja: od 2010 do 2016 Praktykant szpitala terapeutycznego Centralnego Oddziału Lekarsko-Sanitarnego nr 21, Miasto Elektrostal. Od 2016 roku pracuje w Centrum Diagnostycznym nr 3.