Ostre Zapalenie Wątroby - Przyczyny, Objawy, Rodzaje, Rozpoznanie I Leczenie Ostrego Zapalenia Wątroby

2024 Autor: Josephine Shorter | [email protected]. Ostatnio zmodyfikowany: 2023-12-16 21:47

Ostre zapalenie wątroby

Zadowolony:

• Przyczyny ostrego zapalenia wątroby
• Objawy ostrego zapalenia wątroby
• Rodzaje ostrego zapalenia wątroby
• Rozpoznanie ostrego zapalenia wątroby
• Leczenie ostrego zapalenia wątroby

Wirusowe zapalenie wątroby to grupa chorób o zupełnie innym charakterze, w których patologiczny proces rozciąga się na całą tkankę wątroby, w wyniku czego upośledzone są jej funkcje.

Wirusowe zapalenie wątroby można podzielić na ostre i przewlekłe, w zależności od charakterystyki przebiegu. Ostre zapalenie wątroby to uszkodzenie tkanki wątrobowej, które rozwija się pod wpływem różnych przyczyn w krótkim czasie, charakteryzuje się szybkim rozwojem objawów i w rezultacie może skutkować wyzdrowieniem, śmiercią pacjenta lub przejściem do postaci przewlekłej.

Przewlekłe zapalenie wątroby to choroba wątroby, która trwa dłużej niż 6 miesięcy bez poprawy, a jej wynikiem jest rozwój różnych postaci marskości wątroby.

Przyczyny ostrego zapalenia wątroby

Ostre zapalenie wątroby jest najczęściej spowodowane następującymi przyczynami:

• Infekcja wirusowa;
• infekcja bakteryjna;
• uszkodzenia toksyczne (trucizny hepatotropowe);
• leki.

Ostre wirusowe zapalenie wątroby obejmuje:

• zapalenie wątroby typu A, B, C, D, E;
• zapalenie wątroby wywołane wirusem opryszczki, mononukleozą zakaźną, Epstein-Barr, cytomegalowirusem.

Ostre zapalenie wątroby wywołane infekcjami bakteryjnymi rozwija się, gdy:

• leptospiroza;
• ciężkie płatowe zapalenie płuc;
• posocznica;
• bruceloza;
• gruźlica;
• toksoplazmoza.

Niektóre substancje chemiczne mają selektywną zdolność uszkadzania tkanki wątroby i wywoływania zapalenia wątroby:

• czterochlorek węgla (stosowany w przemyśle jako rozpuszczalnik tłuszczowy, przy produkcji gaśnic, przy praniu chemicznym odzieży);
• trinitrotoluen - pochodna benzenu (stosowana przy produkcji farb i lakierów, mebli);
• trucizny niektórych grzybów (blady muchomor);
• środki owadobójcze (insektycydy) stosowane w gospodarstwie domowym i rolnictwie.

Lecznicze zapalenie wątroby może być spowodowane przez:

• tetracyklina;
• preparaty sterydów anabolicznych;
• leki przeciwdepresyjne;
• leki przeciwgruźlicze.

Objawy ostrego zapalenia wątroby

W zależności od przyczyn rozwoju zapalenia wątroby objawy choroby i czas ich pojawienia się mogą się znacznie różnić.

Rodzaje ostrego zapalenia wątroby

Wirusowe Zapalenie Wątroby typu A

Wirusowe zapalenie wątroby typu A należy do infekcji jelitowych, mechanizm przenoszenia to kałowo-ustny (poprzez zanieczyszczoną wodę, brudne ręce, żywność), wywoływany przez wirusa zapalenia wątroby typu A (HAV), który należy do rodziny pikornowirusów. Każdego roku około 1,5 miliona ludzi na całym świecie zapada na WZW typu A.

Okres inkubacji choroby trwa średnio 1 miesiąc. Wirusowe zapalenie wątroby typu A może występować w 2 postaciach: żółtaczkowej i anicterycznej.

Choroba zaczyna się ostro, wraz ze wzrostem temperatury do 38 ° C, bólem głowy, utratą apetytu, osłabieniem, dreszczami, bólami mięśni i stawów. Z tego powodu często przyjmuje się grypę lub przeziębienie. Występują nudności, gorycz w ustach, wymioty, ból w prawym podżebrzu, mogą wystąpić zaparcia lub łagodna biegunka. Okres przedterapii trwa od 3 do 7 dni. Pod koniec mocz staje się ciemny (kolor piwa), a odchody wręcz przeciwnie - odbarwiają się.

Gdy tylko zmieni się kolor stolca, temperatura ciała wraca do normy, samopoczucie pacjenta znacznie się poprawia, ale zastępuje to żółtaczka. Skóra, błony śluzowe, białka oczu są zabarwione na żółtawo, wątroba rozszerza się i staje się bolesna. Żółtaczka nasila się w ciągu 3-5 dni, następnie około 5-10 dni nie zmienia swojego nasilenia, po czym stopniowo maleje. Żółtaczka trwa około 2 tygodni.

Okres rekonwalescencji rozpoczyna się od momentu oczyszczenia skóry i ustąpienia objawów żółtaczki, trwa około 3 miesięcy. W tym czasie pacjent może po jedzeniu odczuwać osłabienie, ociężałość w prawym podżebrzu, obniżoną odporność na aktywność fizyczną.

Ostre wirusowe zapalenie wątroby typu E

Wirusowe zapalenie wątroby typu E to inny rodzaj wirusowej infekcji jelitowej. Do zakażenia dochodzi przez zanieczyszczoną wodę. Wywołuje ją wirus zapalenia wątroby typu E (HEV), który należy do rodziny hepewirusów.

Jego osobliwość polega na tym, że u kobiet w ciąży obserwuje się najpoważniejsze objawy kliniczne i wysoką śmiertelność. Występuje głównie w regionach tropikalnych i subtropikalnych. Mieszkaniec Europy zachoruje na wirusowe zapalenie wątroby typu E podczas wakacji w krajach południowych, dlatego nazywana jest również „chorobą podróżnika”.

Okres inkubacji trwa od 2 tygodni do 2 miesięcy. Wirusowe zapalenie wątroby typu E w swoich objawach klinicznych przypomina zapalenie wątroby typu A, ale gorączka nie jest dla niego charakterystyczna. Choroba zaczyna się stopniowo wraz z pojawieniem się osłabienia, bólu mięśni, utraty apetytu, nudności, bólu w prawym podżebrzu. Okres przedterminowy trwa około 5 dni. Pod koniec zmienia się kolor moczu (ciemnieje) i stolca (rozjaśnia).

W przeciwieństwie do żółtaczki w WZW A, w której stan pacjenta poprawia się po pojawieniu się koloru skóry, w WZW E wręcz przeciwnie, nasilają się wszystkie objawy, wraz z wątrobą może dojść do powiększenia śledziony. Okres trwania żółtaczki wynosi od 1 do 3 tygodni.

Powrót do zdrowia jest opóźniony o 1-2 miesiące, w którym to czasie wszystkie objawy kliniczne choroby i zmiany w badaniach krwi całkowicie znikają.

Charakterystyczną cechą przebiegu WZW E w późnej ciąży jest szybki rozwój masywnej martwicy tkanki wątroby z obfitym krwawieniem, ostrą niewydolnością nerek, poronieniem, śmiercią noworodków w ciągu 1 miesiąca życia. Śmiertelność z powodu WZW E w tej kategorii chorych waha się od 25 do 70% (według różnych autorów), podczas gdy u pozostałych zgon z powodu choroby występuje w 0,4-4% przypadków.

Ostre wirusowe zapalenie wątroby typu B

Wirusowe zapalenie wątroby typu B to zakażenie wywoływane przez wirus zapalenia wątroby typu B (HBV). Mechanizm transmisji odbywa się przez krew lub wewnątrzmaciczne. Zakażenie następuje pozajelitowo (zastrzyki, zabiegi medyczne), drogą płciową i domową, kiedy wirus przedostaje się do organizmu poprzez mikrouszkodzenia skóry przy zastosowaniu ogólnym, np. Szczoteczki do zębów, pilniki do paznokci, pościel i ręczniki zanieczyszczone krwią pacjenta. Odnotowano dużą liczbę przypadków zapalenia wątroby typu B wśród osób zażywających narkotyki dożylnie (heroinę). Infekcja możliwa jest w obrębie ścian placówek medycznych (przy przyjęciu lekarza dentysty, ginekologa, transfuzji krwi), a także w gabinetach kosmetycznych (manicure, pedicure, piercing, tatuowanie).

Okres inkubacji wirusowego zapalenia wątroby typu B jest bardzo długi i wynosi 2-4 miesiące (w niektórych przypadkach do 6 miesięcy). Okres przedterminowy trwa 1-5 tygodni, charakteryzuje go: osłabienie, utrata apetytu, gorycz w jamie ustnej, pękające bóle w prawym podżebrzu, zaburzenia snu, bardzo często występują bóle głowy. U 1/3 pacjentów pojawia się wysypka typu pokrzywka, niewielki wzrost temperatury ciała.

Wraz z pojawieniem się żółtaczki ogólny stan pacjenta pogarsza się: nasila się osłabienie, całkowicie znika apetyt, charakterystyczna jest gorycz w ustach, ból głowy i zawroty głowy. Jednak pomimo tego temperatura ciała jest normalizowana, bóle mięśni i stawów ustępują. Żółtaczka osiąga maksimum w ciągu 2-3 tygodni od momentu wystąpienia, mocz jest ciemny, a odchody przybierają kolor białej glinki. Czas trwania okresu żółtaczkowego wynosi około 1 miesiąca.

Okres rekonwalescencji w przypadku zapalenia wątroby typu B wynosi 6 miesięcy lub dłużej.

Ostre wirusowe zapalenie wątroby typu D

Jest to szczególna choroba wywoływana przez wadliwą cząsteczkę wirusa, która może namnażać się w organizmie człowieka tylko wtedy, gdy obecny jest wirus zapalenia wątroby typu B.

Jest przenoszony przez kontakt z krwią pacjenta. Pod względem objawów klinicznych przypomina wirusowe zapalenie wątroby typu B, ale cechuje się ciężkim przebiegiem.

Według różnych badań 25% pacjentów ma piorunującą postać choroby, która rozwija się w ciągu kilku dni, przechodzi w śpiączkę wątrobową i kończy się śmiercią pacjenta, pozostałe 75% pacjentów wraca do zdrowia.

Ostre wirusowe zapalenie wątroby typu C

Wirusowe zapalenie wątroby typu C jest chorobą zakaźną wywoływaną przez wirusa zapalenia wątroby typu C z rodziny flawiwirusów. Drogi infekcji są całkowicie podobne do dróg zapalenia wątroby typu B.

W literaturze medycznej często nazywany jest „czułym zabójcą” ze względu na charakterystyczny przebieg oligosymptomatyczny (u 50-80% pacjentów), szybkie przejście do postaci przewlekłej z rozwojem marskości i raka wątroby, po którym następuje śmierć pacjenta.

Ostre zapalenie wątroby z opryszczką

Wirus opryszczki wywołuje wirus opryszczki pospolitej. Zakażenie następuje w macicy lub drogą kontaktu z domem. Zasadniczo chorują noworodki i dzieci w wieku 1-2 lat, a także pacjenci poddawani chemioterapii z powodu raka.

Choroba jest trudna, okres inkubacji trwa 5-7 dni, następnie pojawia się osłabienie, temperatura ciała gwałtownie rośnie, rozwija się letarg, senność, wzrasta wątroba i śledziona. Żółtaczka rozwija się prawie natychmiast, czemu towarzyszy samoistne krwawienie. Opryszczkowe zapalenie wątroby najczęściej kończy się śmiercią pacjenta, znacznie rzadziej przechodzi w postać przewlekłą.

Mononukleoza zakaźna

Jest to ostra choroba wirusowa, w której uszkodzenie wątroby jest nieznaczne, częściej przebiega w postaci anicterycznej. Rozwój choroby można ocenić tylko na podstawie zmian w biochemicznym badaniu krwi. Po wyleczeniu choroby podstawowej funkcja wątroby zostaje całkowicie przywrócona.

Zapalenie wątroby wywołane wirusem cytomegalii

Mechanizm przenoszenia, populacja pacjentów i objawy kliniczne całkowicie przypominają wirusowe zapalenie wątroby typu herpes. Rezultatem jest rozwój marskości wątroby.

Ostre bakteryjne zapalenie wątroby

Zapalenie wątroby rozwijające się w różnych chorobach zakaźnych jest z reguły powikłaniem, a jego objawy tylko uzupełniają obraz kliniczny choroby podstawowej. Pojawienie się ostrego zapalenia wątroby jest związane z toksycznym działaniem mikroorganizmów na tkankę wątroby. Główne objawy to żółtaczka, powiększenie i bolesność wątroby oraz zmiany w biochemii krwi. Z reguły bakteryjne zapalenie wątroby jest łagodne, a czynność wątroby zostaje w pełni przywrócona po leczeniu choroby podstawowej.

Ostre toksyczne i lekowe zapalenie wątroby

Zatrucie różnymi substancjami chemicznymi i lekami o działaniu hepatotoksycznym jest spowodowane rozwojem martwicy tkanki wątroby. W zależności od dawki trucizny (leku) i masowej śmierci komórek wątroby objawami klinicznymi mogą być: żółtaczka o różnym nasileniu, ostra niewydolność wątroby oraz w najcięższym przypadku śpiączka wątrobowa, która zwykle kończy się śmiercią pacjenta.

Rozpoznanie ostrego zapalenia wątroby

Wszystkie choroby charakteryzujące się żółtaczką mają standardowy schemat diagnostyczny obejmujący:

• ankieta (skargi, cechy rozwoju objawów, ustalenie momentu infekcji);
• badanie (obiektywne objawy choroby);
• badania laboratoryjne (badanie krwi, analiza moczu, posiew bakteriologiczny, oznaczenie swoistych immunoglobulin);
• metody instrumentalne (USG, śródmiąższowa biopsja wątroby).

Głosowanie

Jedną z ważnych technik diagnostycznych ostrego zapalenia wątroby jest badanie ankietowe. Pozwala zawęzić zakres domniemanych przyczyn uszkodzenia wątroby. Lekarz pyta pacjenta o specyfikę rozwoju choroby: kiedy się zaczęła, jak zmieniły się objawy, co poprzedzało wystąpienie żółtaczki (wstrzyknięcie dożylne, wizyta u dentysty, gabinet manicure, podróże do krajów południowych, na wieś, kontakt ze zwierzętami dzikimi i domowymi). W przypadku podejrzenia toksycznej zmiany określa się warunki pracy, zagrożenia zawodowe, leki, kontakt z niektórymi chemikaliami, na przykład opryskiwanie środkami owadobójczymi.

Zwraca się uwagę na wiek pacjenta, jego cechy fizjologiczne (ciąża, przyjmowanie leków immunosupresyjnych) i społeczne (zażywanie narkotyków, alkoholizm).

Kontrola

Podczas badania lekarz koniecznie bada całe ciało pacjenta, a nie tylko wątrobę, ponieważ ostre zapalenie wątroby może nie być główną chorobą, ale powikłaniem. Uwagę zwraca kolor skóry, błon śluzowych, białek oczu, obecność drapania ze świądem wątroby, punktowe krwotoki lub siniaki w przypadku zaburzeń krzepnięcia krwi. Węzły chłonne są wyczuwalne, mierzona jest temperatura ciała.

Podczas badania wątroby określa się jej rozmiar, wykraczający poza krawędź łuku żebrowego, bolesność, konsystencję (gęsta, luźna). Śledziona jest natychmiast dotykana w lewym podżebrzu.

Badania laboratoryjne

Są podzielone na 2 grupy:

• niespecyficzne;
• konkretny.

Metody niespecyficzne służą do określenia ciężkości uszkodzenia wątroby, aktywności procesu, rokowania, ale nie mogą wskazać patogenu ani przyczyny. Obejmują one:

• Chemia krwi. Pozwala określić poziom frakcji bilirubiny, enzymów AST, ALT, dehydrogenazy glutaminianowej, urokinazy. W ostrym zapaleniu wątroby są one zwiększone.
• Analiza biochemiczna moczu z oznaczeniem kwasów żółciowych i urobiliny.

Specyficzne metody diagnostyki laboratoryjnej mają na celu dokładną identyfikację patogenu. Należą do nich metody ELISA, które określają frakcje immunoglobulin przeciwwirusowych (Ig M wskazuje na ostry proces) oraz PCR, który pozwala na wykrycie cząsteczek wirusowego DNA lub RNA w surowicy krwi.

Metody instrumentalne

Pozwala ocenić stopień uszkodzenia strukturalnego wątroby. Najczęstszą instrumentalną metodą leczenia ostrego zapalenia wątroby jest diagnostyka ultrasonograficzna wątroby i śledziony.

Biopsja dożylna wątroby jest stosowana głównie w diagnostyce toksycznych i leczniczych uszkodzeń narządów.

Leczenie ostrego zapalenia wątroby

W leczeniu ostrego zapalenia wątroby można wyróżnić 2 obszary:

• etiotropowy, skierowany na patogen (przyczynę);
• patogenetyczne i objawowe, mające na celu zapobieganie powikłaniom wynikającym z upośledzenia czynności wątroby oraz łagodzenie objawów choroby.

Ostre wirusowe zapalenie wątroby typu A

Nie ma leków etiotropowych, które są skierowane przeciwko wirusowi zapalenia wątroby typu A. Taktyki terapeutyczne są następujące:

• oszczędzanie reżimu motorycznego w domu lub hospitalizacja na oddziale chorób zakaźnych;
• dieta (menu powinno być kompletne, wysokokaloryczne i fizjologiczne)
• leki żółciopędne;
• wody mineralne (alkaliczne);
• multiwitaminy (grupa B).

Ostre wirusowe zapalenie wątroby typu E

Podobnie jak w przypadku wirusowego zapalenia wątroby typu A, terapia etiotropowa nie jest zalecana; leczenie przeprowadza się według podobnego schematu. W ciężkich przypadkach przeprowadza się intensywną detoksykację dożylną. W przypadku złośliwego przebiegu można przepisać glikokortykoidy.

Ostre wirusowe zapalenie wątroby typu B, C i D

Terapia etiotropowa tych postaci ostrego zapalenia wątroby polega na wczesnym podaniu preparatów interferonu. Leczenie patogenetyczne i objawowe przeprowadza się w taki sam sposób, jak w przypadku zapalenia wątroby typu A.

Ostre zapalenie wątroby z infekcjami bakteryjnymi

Z reguły nie jest wymagane oddzielne traktowanie. Główna choroba bakteryjna jest leczona. W ciężkich przypadkach można przepisać detoksykację, leki glukokortykoidowe.

Ostre toksyczne i lecznicze zapalenie wątroby

Głównym kierunkiem ich leczenia jest szybkie zaprzestanie przedostawania się trucizny (leku) do organizmu, jej neutralizacja i usunięcie poprzez wprowadzenie odtrutek, np. W przypadku zatrucia rtęcią, arsenem, ołowiem, unitiolem lub tiosiarczanem sodu wstrzykuje się domięśniowo. Jeśli wystąpiło zatrucie solami żelaza, pokazane jest wyznaczenie desferalu. W przypadku zaawansowanej niewydolności wątroby hemodializa jest najskuteczniejszą metodą leczenia.

Temat: Co można, a czego nie można jeść przy chorobach wątroby?

Należy pamiętać, że ostre zapalenie wątroby nie jest odrębną chorobą, jest to stan patologiczny wątroby, który może być spowodowany z zupełnie innych przyczyn, dlatego jego obraz kliniczny, diagnostyka i metody leczenia będą się różnić w zależności od czynnika etiologicznego.

Autor artykułu: Kletkin Maxim Evgenievich | Hepatolog

Wykształcenie: Dyplom ze specjalności „Medycyna ogólna” uzyskany w Wojskowej Akademii Medycznej. S. M. Kirov (2007). Na Akademii Medycznej w Woroneżu. NN Burdenko ukończyła rezydencję na specjalności „Hepatolog” (2012).