Zanik Mięśni - Przyczyny I Objawy Zaniku Mięśni, Diagnostyka I Leczenie

2024 Autor: Josephine Shorter | [email protected]. Ostatnio zmodyfikowany: 2023-12-16 21:47

Amyotrofia

Przyczyny i objawy atrofii mięśni, diagnostyka i leczenie

Co to jest zanik mięśni?

Proces atrofii mięśni rozwija się stopniowo i prowadzi do coraz większego spadku ich objętości oraz degeneracji włókien mięśniowych, które stają się cieńsze, w szczególnie ciężkich przypadkach ich liczbę można zredukować do całkowitego zaniku. Występuje pierwotna (prosta) i wtórna (neurogenna) atrofia mięśni.

W wyniku rozwoju zaniku mięśni w organizmie człowieka następuje ubytek, deformacja tkanki mięśniowej, jej zastąpienie tkanką łączną, niezdolną do wykonywania funkcji motorycznych. Utrata siły mięśniowej, spadek napięcia mięśniowego, co prowadzi do ograniczenia aktywności ruchowej lub jej całkowitej utraty.

Przyczyny atrofii mięśni

Zanik pierwotny mięśni jest spowodowany uszkodzeniem samego mięśnia. Przyczyną choroby w tym przypadku może być niekorzystna dziedziczność, która wyraża się zaburzeniami metabolicznymi w postaci wrodzonej wady enzymów mięśniowych lub wysokiej przepuszczalności błon komórkowych. Istotny wpływ mają również czynniki środowiskowe, które powodują początek procesu patologicznego. Należą do nich stres fizyczny, proces zakaźny, uraz. Najbardziej wyraźny zanik pierwotny mięśni w miopatii.

Zanik mięśni może być spowodowany urazem pni nerwowych, procesem zakaźnym, który atakuje komórki motoryczne rdzenia kręgowego, takim jak polio i choroby podobne do polio.

Czasami proces patologiczny jest dziedziczny. W tym przypadku dotyczy to dystalnych części kończyn, a sam proces przebiega wolniej i ma łagodny charakter.

W etiologii choroby wyróżnia się: nowotwory złośliwe, porażenie rdzenia kręgowego czy nerwy obwodowe. Często zanik mięśni rozwija się na tle różnych urazów, głodu, odurzenia, w wyniku spowolnienia procesów metabolicznych wraz ze starzeniem się organizmu, przedłużonej bezczynności ruchowej z dowolnego powodu, w wyniku chorób przewlekłych.

Jeśli dotyczy to rdzenia kręgowego i dużych pni nerwowych, rozwija się neuropatyczny zanik mięśni. W przypadku zakrzepicy dużych naczyń lub upośledzonego przepływu krwi w tkance mięśniowej w wyniku mechanicznego lub patologicznego uszkodzenia rozwija się postać niedokrwienna. Przyczyną postaci funkcjonalnej jest całkowita, często częściowa bezczynność ruchowa spowodowana procesami patologicznymi w organizmie - zapaleniem stawów, polio i chorobami podobnymi do polio.

Objawy atrofii mięśni

Istnieją dwie formy choroby:

- Choroba jest rozpoznawana jako pierwotna, jeśli bezpośrednio dotknięty jest sam mięsień. Dziedziczność odgrywa ważną rolę w patogenezie, często rozwija się w wyniku urazów lub w wyniku siniaków, odurzenia i fizycznego zmęczenia. Klinicznie wyraża się to szybkim zmęczeniem, zauważalnym spadkiem napięcia mięśniowego. Może wystąpić charakterystyczne drganie kończyn.

- Wtórny zanik mięśni rozwija się częściej jako powikłanie pourazowe lub po różnych infekcjach. W efekcie dochodzi do uszkodzenia komórek motorycznych, co prowadzi do ograniczenia funkcji motorycznych stóp, nóg, dłoni, przedramienia, częściowego lub całkowitego paraliżu. Zasadniczo choroba ma powolny przebieg, ale zdarzają się również okresy ostrych wybuchów choroby, którym towarzyszy silny ból.

Wtórny zanik mięśni dzieli się na:

Miotrofia nerwowa - w tej formie wpływa na mięśnie stóp i podudzi, następuje ich deformacja. Zmienia się chód pacjenta. Aby zwisające stopy nie dotykały podłogi, zaczyna unosić wysoko kolana. Powierzchowna wrażliwość zanika, a refleks zanika. Kilka lat po wystąpieniu choroby choroba rozprzestrzenia się na dłonie i przedramiona.

Najcięższy i najbardziej złożony przebieg obserwuje się z postępującym zanikiem mięśni, najczęściej objawiającym się już we wczesnym dzieciństwie oraz w rodzinie ze zdrowymi rodzicami. Ta forma charakteryzuje się całkowitą utratą odruchów ścięgnistych, gwałtownym spadkiem ciśnienia krwi. Często obserwuje się drganie włókienkowe kończyn.

Postępujący zanik mięśni rozwija się u dorosłych i nazywany jest zespołem zanikowym. W tym przypadku dotyczy to dystalnych lub dystalnych części kończyn górnych - palców, mięśni międzykostnych dłoni. Ręka nabiera specyficznego wyglądu, wygląda jak małpa. Odruchy ścięgniste znikają, ale wrażliwość pozostaje. Wraz z dalszym rozwojem choroby mięśnie szyi i tułowia są objęte procesem patologicznym.

Częstym objawem wszystkich typów atrofii mięśni jest zmniejszenie objętości uszkodzonego mięśnia, co jest szczególnie zauważalne w porównaniu ze stroną zdrową. Nasilenie objawów zależy od ciężkości i częstości występowania choroby, we wszystkich przypadkach prowadzi do zmniejszenia napięcia mięśniowego i bólu przy palpacji kończyn.

Diagnoza zaniku mięśni

Rozpoznanie zaniku mięśni nie jest obecnie trudne. Aby zidentyfikować przyczynę choroby, przeprowadza się rozległe kliniczne i biochemiczne badania krwi, badania czynnościowe tarczycy i wątroby. Wymagana jest elektromiografia i badanie przewodnictwa nerwowego, biopsja tkanki mięśniowej i dokładny wywiad. W razie potrzeby zalecane są dodatkowe metody badania.

Formy zaniku mięśni

Istnieje kilka postaci tej choroby. Zanik nerwowy, czyli amyotrofia Charcota-Mariego, występuje z uszkodzeniem mięśni stopy i podudzia, przy czym najbardziej podatne na proces patologiczny są grupy prostowników i mięśnie odwodzące. W tym samym czasie stopy są zdeformowane. Pacjenci mają charakterystyczny chód, podczas którego pacjenci unoszą wysoko kolana, gdyż stopa podczas unoszenia nogi ugina się i przeszkadza w chodzeniu. Lekarz zauważa wygaszenie odruchów, zmniejszenie wrażliwości powierzchni kończyn dolnych. Wiele lat po wystąpieniu choroby dłonie i przedramiona biorą udział w patologicznym procesie.

Postępujący zanik mięśni Werdniga-Hoffmanna charakteryzuje się cięższym przebiegiem. Pierwsze objawy zaniku mięśni pojawiają się u dziecka już w młodym wieku, często w rodzinie pozornie zdrowych rodziców na chorobę choruje jednocześnie kilkoro dzieci. Choroba charakteryzuje się utratą odruchów ścięgnistych, gwałtownym spadkiem ciśnienia krwi, drżeniem włókienkowym.

Zespół zanikowy towarzyszy również postępującemu zanikowi mięśni dorosłych - zanikowi Aran-Duchenne'a. Na początkowym etapie patologiczny proces zlokalizowany jest w dystalnych częściach kończyn górnych. Zanik mięśni wpływa również na wybrzuszenie kciuka, małego palca i mięśni międzykostnych. Dłonie pacjentów przyjmują charakterystyczną postawę „małpiej ręki”. Patologii towarzyszy również zanik odruchów ścięgnistych, ale wrażliwość pozostaje. Patologiczny proces postępuje z biegiem czasu, obejmuje mięśnie szyi i tułowia.

Leczenie zaniku mięśni

Przy wyborze metody leczenia należy wziąć pod uwagę ważne czynniki: wiek pacjenta, nasilenie i postać choroby. Główną wagę przywiązuje się do leczenia choroby podstawowej, która doprowadziła do rozwoju atrofii mięśni. Wykonywane są zabiegi lecznicze i zalecane dodatkowe zabiegi: zabiegi fizjoterapeutyczne, elektroterapia, masaż leczniczy i gimnastyka. Ścisłe przestrzeganie wszystkich zaleceń i wymagań lekarza pozwala wielu pacjentom odzyskać utracone zdolności motoryczne i spowolnić proces atrofii.

Autor artykułu: Mochalov Pavel Alexandrovich | d. m. n. terapeuta

Edukacja: Moskiewski Instytut Medyczny. IM Sechenov, specjalność - „Medycyna ogólna” w 1991 roku, w 1993 roku „Choroby zawodowe”, w 1996 roku „Terapia”.