Dysplazja Stawów Biodrowych U Dzieci

2024 Autor: Josephine Shorter | [email protected]. Ostatnio zmodyfikowany: 2024-01-07 17:51

Dysplazja stawów biodrowych u dzieci

Dysplazja stawów biodrowych jest wrodzonym niedorozwojem stawu biodrowego z naruszeniem jego funkcji.

Występuje u około 3 na 100 noworodków. Dziewczęta cierpią na to 5 razy częściej niż chłopcy. Dysplazja stawów biodrowych występuje na wszystkich kontynentach globu, a częstotliwość jej występowania nie zależy od narodowości i rasy.

Przez długi czas uważano, że wrodzone wady w budowie stawu biodrowego występują rzadziej wśród ludów Afryki i Azji niż wśród Europejczyków. W rzeczywistości tak nie jest, częstotliwość powstawania patologii w okresie prenatalnym jest taka sama, ale liczba noworodków z uporczywymi zaburzeniami stawu biodrowego w miarę starzenia się jest w rzeczywistości mniejsza w krajach o ciepłym klimacie. Wynika to z tradycyjnego sposobu noszenia dziecka na plecach lub biodrze przy rozwiedzionych nogach oraz braku ciasnego otulenia i ciasnych kołysek.

Zadowolony:

• Objawy dysplazji stawu biodrowego
• Przyczyny rozwoju dysplazji stawu biodrowego
• Klasyfikacja
• Diagnostyka
• Leczenie dysplazji stawu biodrowego u dzieci

Objawy dysplazji stawu biodrowego

Wszystkie objawy dysplazji stawu biodrowego można podzielić na 2 duże grupy:

• obserwowane u noworodków (od 0 do 12 miesięcy);
• typowe dla dzieci powyżej 1 roku życia.

Objawy choroby u noworodków

Niedorozwój i wstępne zwichnięcie stawów biodrowych objawia się bardzo słabo. Najczęściej jest wykrywany przypadkowo podczas rutynowego badania przez pediatrę lub ortopedę. Przy dokładnej obserwacji noworodka można zauważyć niewielką asymetrię fałdów pośladkowych i podkolanowych, sztywność i niezadowolenie dziecka przy próbie rozłożenia zgiętych w stawie biodrowym i kolanowych nóg na boki. Badanie ultrasonograficzne ujawnia późne tworzenie się jąder kostnienia w głowie kości udowej. Na zdjęciach rentgenowskich można zauważyć lekkie spłaszczenie dachu panewki, nachylenie zewnętrznej krawędzi.

Podwichnięcie i zwichnięcie stawu biodrowego charakteryzuje się bogatszym obrazem klinicznym.

Charakteryzuje się następującymi objawami:

• objaw kliknięcia;
• ograniczenie rozmnażania nóg;
• Objaw Erlachera;
• asymetria fałdów podkolanowych i podskórnych;
• względne skrócenie nogi po dotkniętej stronie;
• odwracając nogę na zewnątrz.

Najlepszy czas na postawienie diagnozy to pierwszy tydzień życia noworodka. W tym okresie dominuje fizjologiczna hipotonia mięśni kończyn dolnych, dlatego dość łatwo jest określić wszystkie objawy patologiczne. Po 7 dniach życia u neurologicznie zdrowych niemowląt rozwija się fizjologiczne podwyższenie napięcia mięśniowego i niektóre objawy podwichnięcia i zwichnięcia mogą nie zostać zauważone.

• Objaw „kliknięcia” jest definiowany w momencie, gdy lekarz lub rodzic próbuje rozłożyć zgięte w kolanach nogi dziecka na boki w stawach biodrowych. Głowa kości udowej wychodząca z jamy panewkowej wchodzi do stawu z charakterystycznym trzaskiem. Po wprowadzeniu nóg ponownie słychać kliknięcie, co oznacza, że udo ponownie znajduje się poza stawem.
• Ograniczone rozszerzenie nóg pomaga określić podwichnięcie i zwichnięcie stawu biodrowego w prawie 100% przypadków podczas badania tego objawu u dzieci bez patologii układu nerwowego w 5-7 dniu życia. Jeśli nogi są rozwiedzione o 50-60%, jest to pewna oznaka kłopotów w stawie biodrowym.
• Objaw Erlachera jest testowany w następujący sposób: wyprostowana noga dziecka, w której podejrzewa się podwichnięcie lub zwichnięcie, jest powoli przenoszona na drugą zdrową nogę. A potem stopniowo doprowadzają chorą nogę do zdrowej. Normalnie noga krzyżuje się z przeciwną kończyną w dolnej lub środkowej trzeciej części uda; w ciężkich postaciach dysplazji stawu biodrowego występuje w górnej trzeciej części uda.

• Asymetrię fałdów skórnych należy sprawdzać zarówno z dzieckiem leżącym na plecach, jak i na brzuchu. Zwraca się uwagę nie na liczbę fałdów skórnych, które normalnie mogą się różnić na obu kończynach, ale na głębokość i wysokość ich umiejscowienia.
• Względne skrócenie nogi wykrywa się w następujący sposób: noworodek kładzie się na plecach, nogi są zgięte w stawach kolanowych i biodrowych, stopy są dociskane do kanapy. Oceniany jest poziom, na jakim kolana są względem siebie. Zwykle powinny znajdować się na tym samym poziomie. Jeśli jeden z nich jest niższy, oznacza to względne skrócenie nogi.

Przy wrodzonym zwichnięciu stawu biodrowego chora noga jest nienaturalnie odwrócona na zewnątrz, co określa się, gdy noga jest wyprostowana w stawie biodrowym i kolanowym w pozycji leżącej.

Objawy u dzieci po 1 roku

U dzieci po 1 roku życia dość łatwo jest wykryć dysplazję stawu biodrowego, ponieważ do tego czasu trudne do zdiagnozowania łagodne postacie choroby znikają lub przechodzą w cięższą postać.

Na obolałej nodze utyka się, a przy obustronnym zwichnięciu biodra - kaczy chód. Występuje znaczny spadek wielkości mięśni pośladkowych po dotkniętej stronie. Naciskając na kość piętową w pozycji dziecka leżącego na plecach z wyprostowanymi nogami określa się ruchomość osi kończyny od stopy do stawu biodrowego.

Przyczyny rozwoju dysplazji stawu biodrowego

Można wyróżnić 3 teorie rozwoju dysplazji stawu biodrowego:

• naruszenie układania tkanki w zarodku;
• genetyczne predyspozycje;
• ekspozycja na hormony.

Naruszenie tkanki leżącej w zarodku

Po raz pierwszy podstawa stawu biodrowego pojawia się w embrionie ludzkim w 6 tygodniu rozwoju wewnątrzmacicznego. Ruch w tym stawie możliwy jest już od 10 tygodnia ciąży. Pod wpływem zewnętrznych i wewnętrznych czynników uszkadzających dochodzi do przerwania tworzenia się elementów złącznych.

Przyczyny zewnętrzne mogą obejmować:

• promieniowanie;
• chemikalia, w tym niektóre leki;
• niekorzystna ekologia.

Najważniejszym wewnętrznym czynnikiem uszkadzającym są choroby wirusowe przenoszone przez matkę w pierwszym trymestrze ciąży, w tym grypa, zakażenie rotawirusem.

Genetyczne predyspozycje

Występuje duża liczba przypadków dysplazji stawu biodrowego u rodziców, którzy cierpieli na tę chorobę. Spośród wszystkich przypadków tej patologii naruszenie struktury stawu biodrowego, spowodowane różnymi czynnikami genetycznymi, wynosi około 25%.

Ponadto dysplazja stawów biodrowych często występuje w połączeniu z wrodzoną mielodysplazją, chorobą polegającą na naruszeniu tworzenia się krwinek w czerwonym szpiku kostnym. Być może wynika to z faktu, że czerwony szpik kostny znajdujący się w kościach miednicy, przechodzący proces patologiczny, zaburza rozwój panewki.

Efekty hormonalne

Pod koniec ciąży organizm kobiety ma wysoki poziom hormonu progesteronu, który działa rozluźniająco na więzadła, mięśnie i tkankę chrzęstną. Jest to konieczne, aby przygotować miednicę matki do porodu. Jednak progesteron jest w stanie przeniknąć przez barierę łożyskową i dostać się do krwiobiegu płodu. Prowadzi to do zmiękczenia aparatu więzadłowego i torebki stawu biodrowego, co może powodować jego deformację. Rozwojowi tego stanu mogą sprzyjać nieprawidłowości w ułożeniu płodu, a także trudny poród w prezentacji nogi i zamka.

Klasyfikacja

Dysplazja stawu biodrowego dzieli się na 4 stopnie nasilenia, w zależności od nasilenia zmian w komponentach stawowych:

• niedojrzałość;
• przed zwichnięciem;
• podwichnięcie;
• przemieszczenie

Najłagodniejszym stopniem jest niedojrzałość składników tkanki stawowej. Definiuje się ją jako stan między chorobą a przemijającą cechą zdrowego stawu. Najczęściej spotykane u wcześniaków. Niemowlęta urodzone o czasie mogą mieć również niedojrzałość stawu biodrowego. Dotyczy to zwłaszcza noworodków z niską masą urodzeniową, których matki cierpiały na niewydolność łożyska płodowego w czasie ciąży.

Następnym poważnym problemem jest zwichnięcie. Polega na zmianie kształtu panewki, ale kość udowa nie opuszcza granic stawu, dodatkowo sama jej konstrukcja nie ulega zmianom.

Przy podwichnięciu może oznaczać zmianę kształtu głowy kości udowej; porusza się wewnątrz stawu do samej jego granicy, ale nigdy nie wychodzi poza niego.

Wrodzone zwichnięcie jest najpoważniejszą postacią dysplazji stawu biodrowego. Struktura stawu jest poważnie zaburzona. Silna zmiana dotyczy nie tylko kształtu jamy panewkowej, ale także kości udowej, więzadeł, mięśni i torebki stawowej. Głowa kości udowej opuszcza jamę panewkową i znajduje się za jej przednią lub tylną krawędzią.

Diagnostyka

Ujawnienie dysplazji stawu biodrowego na etapie niedorozwoju i przed zwichnięciem nastręcza duże trudności.

U dzieci w wieku poniżej 3 miesięcy do postawienia diagnozy stosuje się następujące techniki:

• przesłuchanie matki dziecka;
• kontrola;
• Ultradźwięk;
• Radiografia.

Wywiad z matką pomaga ustalić przebieg ciąży, infekcje przenoszone w tym okresie, istniejące choroby dziedziczne. Podczas badania zwraca się uwagę na obecność lub brak charakterystycznych objawów.

W przypadku dzieci poniżej 6 miesiąca życia badanie stawu biodrowego wykonuje się za pomocą ultradźwięków. Obejmuje 2 fazy: statyczną, podczas której badany jest nieruchomy staw, oraz dynamiczną, polegającą na biernych ruchach nogi dziecka w stawie biodrowym.

Ultradźwięki mogą określać stopień kostnienia głowy kości udowej, stabilność stawu podczas ruchu. U zdrowego dziecka wielkość jąder kostnienia w milimetrach odpowiada wiekowi w miesiącach, na przykład 1 miesiąc - 1 mm, po 2 miesiącach - 2 mm. Jeśli średnica punktów kostnienia nie odpowiada normom fizjologicznym, może to wskazywać na dysplazję.

Obecnie u wszystkich dzieci w wieku 1,5 miesiąca istnieje obowiązkowe przesiewowe badanie USG stawów biodrowych.

Badanie rentgenowskie przeprowadza się u noworodków powyżej 6. miesiąca życia, a także u dzieci w każdym wieku z podejrzeniem podwichnięcia i zwichnięcia. Zdjęcia rentgenowskie mogą dokładnie określić strukturę składników kostnych stawu. Radiolog określa wartość kątów panewki i na podstawie dodatkowych linii ocenia położenie głowy kości udowej.

Leczenie dysplazji stawu biodrowego u dzieci

Wybór konkretnej techniki w leczeniu dysplazji stawu biodrowego zależy bezpośrednio od tego, jak bardzo zmieniają się elementy stawowe.

Niedojrzałość stawów biodrowych

Jeśli ta patologia nie daje żadnych objawów klinicznych, w tym nie powoduje trudności w rozmnażaniu nóg dziecka, stosuje się metody konserwatywne:

• szerokie pieluszki bez użycia ortopedycznych urządzeń;
• gimnastyka lecznicza ukierunkowana na ruchy w stawie biodrowym;
• masaż, fizjoterapia.

Leczenie przeprowadza się w ciągu miesiąca, po czym dziecko jest wysyłane na powtórne USG i RTG. Jeśli niedojrzałości stawów towarzyszy ograniczenie rozszerzania się nóg, wówczas zaleca się noszenie szyn dystansowych jak poduszka Frejk z powtórną kontrolą po 1 miesiącu.

W obu przypadkach fiksacji nóg towarzyszy codzienny kompleks ćwiczeń fizjoterapeutycznych, kurs masażu i fizjoterapia (elektroforeza wapniowa, kąpiele parafinowe, kąpiele solankowe).

Przed zwichnięciem

Jest traktowany zachowawczo. Aby utrzymać nogi w stanie rozwiedzionym, stosuje się przyrządy ortopedyczne: poduszkę Freika, szyny odwodzące, strzemiona Pavlika. Stosowane są również masaże, ćwiczenia fizjoterapeutyczne i fizjoterapia.

Podwichnięcie i zwichnięcie

Przy takim nasileniu dysplazji stawu biodrowego stosuje się odlewy gipsowe, aby unieruchomić nogi w żądanej pozycji. Czas noszenia gipsu ustalany jest indywidualnie.

Przy nieskuteczności metod zachowawczych, ciężkich zmianach panewki stawu biodrowego, a także przy późnej diagnozie, wskazane jest leczenie chirurgiczne polegające na przywróceniu prawidłowego kształtu stawu biodrowego i utrwaleniu jego elementów składowych.

n

Autor artykułu: Sokolova Praskovya Fedorovna, pediatra