Zespół Suchego Oka - Przyczyny, Objawy, Skutki I Leczenie Zespołu Suchego Oka

2024 Autor: Josephine Shorter | [email protected]. Ostatnio zmodyfikowany: 2023-12-16 21:47

Przyczyny, objawy, skutki i leczenie zespołu suchego oka

Zadowolony:

• Co to jest zespół suchego oka?
• Przyczyny zespołu suchego oka
• Objawy zespołu suchego oka
• Konsekwencje rozwoju zespołu
• Leczenie suchego oka

Co to jest zespół suchego oka?

Zespół suchego oka (kseroftalmia) jest stanem patologicznym charakteryzującym się niedostatecznym nawodnieniem rogówki i spojówki oczu z powodu niestabilności filmu łzowego i braku płynu łzowego.

Przednia powierzchnia zdrowego oka pokryta jest nienaruszonym filmem łzowym o grubości około 10 µm.

Folia ta chroni oczy przed negatywnym wpływem środowiska, kurzem i innymi drobnymi ciałami obcymi, a także dostarcza rogówce składników odżywczych i tlenu, tworząc naturalną barierę immunologiczną przed infekcjami.

Film łzowy składa się z 3 warstw:

• Warstwa mucyny - wytwarzana przez komórki kubkowe spojówki i przykrywa rogówkę, sprawiając, że jej powierzchnia jest gładka i równa; jego funkcją jest utrzymanie filmu łzowego na nabłonku rogówki; grubość tej warstwy wynosi 0,02-0,05 mikrometra, to tylko 0,5% grubości folii;
• Warstwa wodna (wodnista) - wytwarzana przez gruczoły łzowe i składa się z substancji biologicznie czynnych oraz rozpuszczonych elektrolitów; w sposób ciągły odnawia i dostarcza do nabłonka rogówki i spojówki składniki odżywcze i tlen, a także zapewnia usuwanie cząsteczek dwutlenku węgla, odpadów metabolicznych i martwych komórek nabłonka. Grubość tej warstwy wynosi około 7 mikronów, co stanowi ponad 90% filmu łzowego;
• Warstwa lipidowa - pokrywa zewnętrzną stronę warstwy wodnej i jest wytwarzana przez gruczoły Meiboma; odpowiada za ślizganie się górnej powieki i ochronę gałki ocznej, zapobiega parowaniu warstwy wodnistej i nadmiernemu przenoszeniu ciepła przez jej nabłonek.

Średnio raz na 10 sekund film łzowy pęka, powodując mruganie, co powoduje odnowienie płynu łzowego i odbudowę filmu łzowego. Poruszając się po powierzchni rogówki, powieka wyrównuje film łzowy i oczyszcza rogówkę z złuszczonych komórek nabłonka i obcych wtrąceń. Jednocześnie mruganie stymuluje wydzielanie płynu łzowego przez gruczoły.

W ciągu minuty odnawia się około 15% całego filmu łzowego, a 8% odparowuje. Zespół suchego oka występuje, gdy często występuje wiele łez filmu łzowego, co powoduje nadmierną suchość rogówki. Przyczynami takich pęknięć mogą być różne czynniki: zbyt szybkie odparowanie filmu, upośledzone wydzielanie mucyn, lipidów i płynu łzowego.

Zespół ten rozpoznaje się u 10-20% populacji i częściej występuje u kobiet (70% przypadków). Częstość występowania choroby jest wprost proporcjonalna do wieku: tylko 12% przypadków przypada w wieku 50 lat. 42-43% osób z tym zespołem zauważa znaczne pogorszenie wzroku, ma trudności z czytaniem.

Przyczyny zespołu suchego oka

Zespół rozwija się z brakiem i niską jakością płynu łzowego. Przyczyną tego mogą być niektóre choroby:

• Autoimmunologiczne (choroby tkanki łącznej, zespół Sjogrena);
• Endokrynologiczne (oftalmopatia endokrynologiczna);
• Choroby układu krwiotwórczego (chłoniak złośliwy);
• Neurologiczne (choroba Parkinsona);
• Zakaźny;
• Patologia nerek;
• Choroby skóry o etiologii autoimmunologicznej (pęcherzyca).

W chorobach tkanki łącznej jej patologiczna proliferacja prowadzi do zablokowania przewodów wydalniczych gruczołów łzowych. W przypadku zespołu Sjogrena dotknięte są same gruczoły łzowe, dochodzi nie tylko do niedoboru płynu łzowego, ale także zmienia się jego skład: staje się on bardziej lepki i gęsty, traci właściwości bakteriobójcze. Współistniejącymi objawami zespołu Sjogrena są suchość błony śluzowej jamy ustnej i narządów płciowych, obrzęk ślinianek i ból stawów.

Osobną grupę można wyróżnić bezpośrednio patologiami narządów wzroku o charakterze zapalnym i innym oraz zabiegami chirurgicznymi prowadzącymi do destabilizacji filmu łzowego:

• Przewlekłe zapalenie spojówek;
• Neuroparalityczne i neurotroficzne zapalenie rogówki;
• Lagophthalmos;
• Chirurgia rogówki i keratotomia promieniowa;
• Blepharoplastyka.

Lagophthalmos to patologia, w której powieki nie zamykają się całkowicie. W celu równomiernego nawilżenia gałki ocznej płynem łzowym konieczne jest całkowite zamknięcie oczu.

Po blefaroplastyce 25% pacjentów doświadcza objawów zespołu suchego oka.

Grupa ryzyka obejmuje osoby narażone na następujące czynniki:

• Długotrwała praca przy komputerze, czytanie, oglądanie telewizji, praca z drobnymi szczegółami;
• Narażenie na suche, ciepłe powietrze z systemów grzewczych i klimatyzatorów;
• Niewłaściwy wybór i noszenie soczewek kontaktowych;
• Złe warunki środowiskowe (u ludzi mieszkających w megamiastach, w warunkach zanieczyszczonego powietrza, zespół suchego oka obserwowany jest 4 razy częściej niż na terenach wiejskich);
• Awitaminoza, wyczerpanie organizmu;
• Długotrwałe stosowanie niektórych leków;
• Genetyczne predyspozycje;
• Zmniejszona częstotliwość mrugania od wieków.

Obejmuje także okres klimakterium i ciążę u kobiet, gdyż ujawniono zależność wystąpienia zespołu suchego oka od poziomu estrogenu we krwi.

Suche powietrze z systemów grzewczych powoduje przyspieszone parowanie cieczy z powierzchni gałki ocznej, dlatego syndrom ten jest bardziej typowy dla mieszkańców zimnych stref klimatycznych. Długotrwała koncentracja wzroku na niektórych obiektach (ekran monitora lub inne obiekty) prowadzi do niewystarczającej częstotliwości migania. Również zbyt rzadkie mruganie może być spowodowane zmniejszeniem wrażliwości rogówki. Noszenie soczewek kontaktowych może znacznie zwiększyć suchość oczu.

Niektóre leki zmniejszają wytwarzanie łez. Należą do nich: hormonalne środki antykoncepcyjne, kortykosteroidy, środki znieczulające, antycholinergiczne, przeciwhistaminowe i leki na ciśnienie krwi.

Objawy zespołu suchego oka

Objawy są obustronne (to znaczy pojawiają się natychmiast w obu oczach).

Subiektywne objawy obejmują:

• Suchość rogówki;
• Uczucie obcego obiektu, „piasku w oczach”;
• Swędzenie, pieczenie, skurcze (gdy pęka film łzowy, zwiększa się wrażliwość rogówki, zwiększa się ryzyko reakcji alergicznych);
• Zaczerwienienie oczu (często zespołowi suchego oka towarzyszy rozwój procesu zapalnego, ponieważ uszkodzony film łzowy nie spełnia swojej funkcji bakteriobójczej);
• Sklejanie powiek po śnie;
• Niewyraźne widzenie, które znika podczas mrugania (odnowienie filmu łzowego niweluje jego nieregularności, które powodują zamazane obrazy);
• Łzawienie;
• Światłowstręt (zwiększona wrażliwość na światło);
• Bolesne odczucia, zwłaszcza gdy oczy są zakopane.

Często objawy te pojawiają się w usuniętej formie. Nasilają się pod wpływem suchego i zakurzonego powietrza, w zadymionych pomieszczeniach, przy silnym wietrze, przy długotrwałym zmęczeniu oczu.

Obiektywnymi objawami tego zespołu są:

• Zmniejszenie lub zanik łąkotek łzowych na krawędziach powiek (co jest oznaką umiarkowanej suchości rogówki i spojówki);
• Tworzenie wydzieliny spojówkowej w postaci nici śluzu;
• Słabe przekrwienie spojówek.

Objawy takie jak pieczenie, kłucie, uczucie obcego ciała w oku, łzawienie i światłowstręt są niespecyficzne, to znaczy obserwuje się je w niektórych innych chorobach oczu, ale są również brane pod uwagę przy postawieniu diagnozy.

Konsekwencje rozwoju zespołu

Nawet łagodna postać zespołu suchego oka wymaga odpowiedniego leczenia, aby zapobiec poważnym i nieodwracalnym konsekwencjom, które mogą obejmować:

• Infekcja tkanki oka;
• Uszkodzenie rogówki
• Powstawanie różnych erozji;
• Częściowa lub całkowita utrata wzroku.

Środki zapobiegawcze polegają na ograniczeniu wpływu zewnętrznych czynników negatywnych, terminowym leczeniu chorób wewnętrznych, racjonalnym odżywianiu i stosowaniu wystarczającej ilości płynu.

Temat: Witaminy na oczy - które są najlepsze?

Leczenie suchego oka

Rozpoznanie stawia się na podstawie wyników biomikroskopii, analizy łez, cytologii wymazu spojówkowego, testów Schirmera i Norna (które określają szybkość tworzenia się i parowania filmu łzowego). Do leczenia stosuje się preparaty sztucznych łez, w niektórych przypadkach - metody chirurgiczne.

Krople do oczu

Produkty o wysokiej lepkości obejmują Vidisik, Oftagel, Lakropos, Korneregel. Podczas mrugania żelowa konsystencja kropli upłynnia i nawilża rogówkę. Żele umieszcza się za powieką i nakłada na długi czas, raz na 1-2 dni.

Aby złagodzić stany zapalne, które często towarzyszą zespołowi suchego oka, można przepisać antybiotyki i leki immunosupresyjne: maść z erytromycyną lub tetracykliną (przebieg 7-10 dni), krople Restasis z cyklosporyną, a także krople hormonalne Maxidex, Alrex, Oftan, Dexamethasone.

Operacja

W leczeniu chirurgicznym stosuje się następujące metody:

• Niedrożność kanalików łzowych (zablokowanie specjalnymi mikroskopijnymi silikonowymi zatyczkami do gromadzenia się płynu na powierzchni rogówki);
• Plastyka rogówki (wykonywana przy owrzodzeniach kserotycznych, perforacji i martwicy rogówki);
• Tarsorrafia boczna (wykonywana z lagophthalmos);
• Przeszczepienie gruczołów ślinowych do worka spojówkowego.

Autor artykułu: Degtyareva Marina Vitalievna, okulista, okulista