Zespół Pataua - - Przyczyny, Objawy I Leczenie

2024 Autor: Josephine Shorter | [email protected]. Ostatnio zmodyfikowany: 2024-01-07 17:51

Zespół Pataua

Zadowolony:

• Objawy zespołu Patau
• Przyczyny zespołu Pataua
• Diagnostyka zespołu Pataua
• Leczenie zespołu Pataua

Zespół Pataua jest jedną z najstarszych i badanych chorób chromosomalnych. Już w 1657 r. Objawy tej choroby opisał Erazm Bartholin, chociaż dopiero w 1960 r. Udało się udowodnić, że sprowokował ją defekt genetyczny dr Klausa Patau, od którego pochodzi jej nazwa. Co ciekawe, wśród mieszkańców plemion z wysp Pacyfiku obserwowano częste przypadki zespołu Patau, co doprowadziło do tego, że główną przyczyną choroby było promieniowanie, które było powszechne na tym terenie w wyniku badań terenowych bomb atomowych.

Zwykle zestaw ludzkich chromosomów zawiera 44 homologiczne (sparowane) i dwa chromosomy płci. Z różnych powodów w bardzo rzadkich przypadkach możliwe są błędy przy rozchodzeniu się chromosomów podczas podziału komórek embrionalnych, w wyniku czego dochodzi do aneuploidii - zmiany kariotypu. Przypadek, w którym syntetyzowany jest dodatkowy chromosom, określa się jako trisomię.

Zasadniczo zespół Pataua jest stanem patologicznym ludzkiego genomu, w którym znajduje się dodatkowy trzynasty chromosom. W związku z tym choroba otrzymała naukową nazwę trisomia 13. Częstość występowania tej patologii sięga 1: 7000, ale zwykle liczba ta waha się w zakresie 1: 10000-1: 14000. Stosunek płci pacjentów z trisomią 13 na chromosomie wynosi około 1: 1. Charakterystyczną cechą noworodków z tą chorobą jest prawdziwa hipoplazja prenatalna w 25-30%, która objawia się podczas normalnej ciąży (bez drobnego wcześniactwa).

Struktura trisomii 13 składa się z różnych wad rozwojowych:

• Centralny układ nerwowy - małogłowie, holoproencefalia (wady półkul na etapie formowania), przepuklina oponowo-rdzeniowa rdzenia kręgowego, niedobory w rozwoju motorycznym i umysłowym;

• Obwodowy układ nerwowy i narządy zmysłów - mikroftalmia, zaćma, deformacja małżowin usznych;
• Układ mięśniowo-szkieletowy i skóra - dodatkowe palce, przepuklina pępkowa (przepuklina omphalocele), rozszczep wargi górnej (rozszczep wargi) i podniebienie (do rozszczepu podniebienia), wystająca pięta, brak skóry i włosów (najczęściej brwi);
• Serce - wrodzona wada serca (wada przegrody międzykomorowej);
• Narządy moczowo-płciowe - patologia nerek i nieprawidłowy rozwój narządów płciowych.

Aby wiarygodnie określić obecność zespołu Pataua przed urodzeniem dziecka, przeprowadza się badanie prenatalne, a po urodzeniu przeprowadza się analizę kariotypu.

Szczegóły genetyczne

Zasadniczo istnieją dwie genetyczne formy trisomii na trzynastym chromosomie:

• Prosta trisomia - trzy chromosomy tego samego gatunku istnieją swobodnie i realizują swój potencjał genetyczny.
• Translokacja Robertsona - dwa chromosomy pozostają wolne, a trzeci łączy się z długimi ramionami z innym chromosomem akrocentrycznym (na przykład z 14 lub 21). Ponieważ chromosomy akrocentryczne w krótkich ramionach mają tylko geny rRNA wielokrotnie powielane w kariotypie, w większości przypadków ich funkcjonalność jest zachowana.

W każdym razie kariotyp pacjenta z zespołem Pataua określa wzór 47 XX (XY) 13+. Czasami rejestruje się przypadki translokacji innych niż Robertsona, formy izochromosomalne i mozaikowe trisomii 13.

Obraz patologiczny i symptomatologia w odmianach genetycznych zespołu Pataua nie różnią się. U 3/4 pacjentów stwierdza się dodatkowe 13 chromosomów, pozostała jedna czwarta pacjentów cierpi na udział 13 par chromosomów w translokacji, co w 75% przypadków jest spowodowane mutacją denovo (nową, która powstała samodzielnie) - tzw. „Błąd genetyczny”. Badania dziedziczenia zespołu Pataua pokazują, że pozostałe 25% przypadków trisomii 13 jest spowodowanych przeniesieniem translokalnego chromosomu trzynastego od jednego z rodziców. W tym przypadku ryzyko nawrotu u kolejnego dziecka (ryzyko nawrotu) wynosi 14%.

Objawy zespołu Patau

Zespół Pataua ma wiele cech, które pojawiają się przed i po urodzeniu dziecka:

• W połowie przypadków odnotowuje się powikłanie ciąży, takie jak wielowodzie - charakterystyczny dla pewnego okresu ciąży nadmiar płynu owodniowego w jamie owodniowej. Decyduje o tym wskaźnik płynu owodniowego, obliczony podczas badania ultrasonograficznego płodu.
• Noworodki z trisomią 13 mają niedoszacowaną masę ciała wynoszącą około 2,5 kg.
• Wady wskazujące na niedostateczne ukształtowanie układu sercowo-naczyniowego: ubytek przegrody międzyprzedsionkowej lub międzykomorowej, transpozycja naczyniowa, jedna tętnica pępowinowa, występują u 80% chorych.

• Najszerszą listę wad odnotowano w części narządu ruchu i układu mięśniowo-szkieletowego: skośne i obniżone czoło, zwężenie oczodołów i zmniejszenie odległości między nimi, cofnięcie grzbietu nosa, poszerzenie nosa u podstawy, deformacja małżowin usznych, rozszczep wargi, rozszczep podniebienia, rozszczep podniebienia, dodatkowe palce u rąk i nóg, skrócona szyja, przepukliny pępkowe.
• Częste są również patologie okulistyczne: zmętnienie rogówki, wrodzona coloboma (rozszczepienie soczewki, siatkówki, nerwu wzrokowego, naczyniówki, krystaliczności lub powieki), która występuje na skutek nieprawidłowego zamknięcia szczeliny muszli ocznej, małooczna (wrodzona redukcja gałki ocznej).
• W niektórych narządach układu pokarmowego występują poważne procesy patologiczne: formacje włóknisto-torbielowate w trzustce, rozwój nadmiaru śledziony.
• Układ moczowo-płciowy wpływa na genitalia i nerki. Wielkość nerek przekracza normę, w ich tkance korowej tworzą się cysty, a ciała narządów są zbyt podzielone na płaty. Genitalia są nieprawidłowo powiększone lub zdeformowane.
• Poważne upośledzenie rozwoju umysłowego i motorycznego jest charakterystyczne dla wszystkich dzieci, które przeżyły z całkowitym zespołem Pataua - ich stan określany jest jako idiotyzm. Towarzyszą temu takie patologie rozwoju ośrodkowego układu nerwowego, jak małogłowie (niedorozwój mózgu) i holoproencefalia (zaburzenia tworzenia półkul mózgowych).

W niektórych przypadkach dochodzi do zbieżności niektórych objawów zespołu Pataua z innymi wrodzonymi wadami rozwojowymi charakterystycznymi dla wielu chorób, na przykład z zespołami Mohra i Meckela czy trygonocefalią Opitza. Aby poprawnie, dokładnie i wiarygodnie określić chorobę, konieczne jest zbadanie kariotypu. Nawet jeśli ciąża zostanie usunięta chirurgicznie lub dziecko zmarło w krótkim czasie, konieczne jest wykonanie diagnostyki cytogenetycznej choroby chromosomalnej, która jest niezbędna, aby ostrzec rodziców o zagrożeniu i określić jego prawdopodobieństwo.

Przyczyny zespołu Pataua

Główną przyczyną wszystkich powyższych destrukcyjnych cech niedostatecznego rozwoju płodu jest trzeci trzynasty chromosom. Zakłada się, że będąc dodatkową kopią, utrudnia to komórkom odczyt genomu, co zakłóca normalne tworzenie się tkanek oraz terminowe zakończenie ich wzrostu i rozwoju.

Nie przeprowadzono badań nad dokładnymi przyczynami nierozłączności trzynastego chromosomu w mejozie, ponieważ wymaga to zorganizowania gromadzenia danych na dużą skalę dla wszystkich przypadków i porównania z różnymi danymi dotyczącymi przypuszczalnych czynników wpływających na genom. Sytuację dodatkowo komplikuje fakt, że nie wiadomo na pewno, kiedy dokładnie nastąpi wspomniana awaria - na etapie tworzenia się komórek rozrodczych czy w trakcie formowania się zygoty. Prostsze analizy tych wywiadów pozwoliły naukowcom stwierdzić, że wraz z wiekiem matki zwiększa się szansa na rozwój trisomii 13, chociaż związek ten jest mniej istotny niż udowodniony związek występowania zespołu Downa.

Zakłada się, że zespół Pataua może być wywołany promieniowaniem jonizującym, chorobami zakaźnymi, wpływem różnych toksyn, złymi warunkami środowiskowymi, a nawet złymi nawykami.

Wielu naukowców twierdzi, że opisana powyżej mutacja zarodka lub komórki zarodkowej występuje przypadkowo, podobnie jak wiele innych mutacji denovo, na które podatny jest każdy człowiek. Z tego wynika, że zespół Pataua jest naturalnym odchyleniem dla każdego typu, które z niewielkim prawdopodobieństwem może wystąpić u każdej osoby.

Można to powiedzieć o całkowitej trisomii 13, ale forma translokacji zrównoważonej jest dziedziczna. Może wystąpić u dziecka z niewielkim prawdopodobieństwem lub może zostać odziedziczona bez manifestacji zespołu, ponieważ „dodatkowa trzecia” chromosom 13 w tym przypadku jest powiązany z innym chromosomem i stanowi zagrożenie tylko dla następnego pokolenia.

Diagnostyka zespołu Pataua

Aby potwierdzić lub obalić podejrzenie trisomii 13, podobnie jak w przypadku innych chorób genetycznych zarodka (zespoły Edwardsa, Downa itp.), Konieczne jest wykonanie badań przesiewowych.

Diagnostyka rozpoczyna się od badania ultrasonograficznego i analizy specjalnych markerów biochemicznych, które pozwalają z grubsza obliczyć ryzyko choroby u dziecka badanej kobiety.

Zgodnie z wynikami pierwszego etapu przyszłą matkę można przypisać do grupy ryzyka.

W takim przypadku diagnostykę prenatalną przeprowadza się metodami inwazyjnymi:

• Po 8-12 tygodniach - biopsja kosmków kosmówkowych;
• W 14-18 tygodniu - amniopunkcja;
• Po dwudziestym tygodniu - kordocenteza.

Uzyskane próbki materiału biologicznego płodu poddaje się operacjom poszukiwania trisomii chromosomu trzynastego z wykorzystaniem analizy kariotypu metodą barwienia różnicowego chromosomów lub diagnostyki PCR.

Jeśli specjalista nie znalazł powodów do dodatkowych badań USG, a nie przeprowadzono diagnostyki prenatalnej, neonatolog może określić nieprawidłowości genetyczne u niemowlęcia z powodu objawów klinicznych i zmian dermatograficznych. Jednak dopiero analiza kariotypu może być podstawą do potwierdzenia rozpoznania trisomii na trzynastym chromosomie.

Leczenie zespołu Pataua

Niemożliwe jest korygowanie nieprawidłowości chromosomowych. Kompleksowa praca grupy różnych specjalistów polega na ciągłym monitorowaniu stanu zdrowia pacjenta i wspieraniu rodziny. W tej chwili medycyna nie ma środków, które mogą wpływać na organizm na poziomie genetycznym, a nieprawidłowości chromosomalne w zespole Pataua dotykają większość komórek.

Ogólnie rokowanie dla osób z zespołem Pataua jest rozczarowujące - mniej niż 15% dożywa do piątego roku życia, aw krajach o wysokim poziomie systemu opieki zdrowotnej 2-3% pacjentów dożywa do dziesiątego roku życia. Jednocześnie dzieci potrzebują stałej opieki, a nawet przy braku śmiertelnych uszkodzeń narządów cierpią na upośledzenie umysłowe i nigdy nie będą w stanie samodzielnie przystosować się społecznie i zadbać o siebie.

Nie ma szans na wyzdrowienie, jedyne, co można zrobić dla pacjenta, to poprawić jego warunki życia, skorygować jego stan i związane z nim patologie. Dzieci z tą chorobą powinny być stale badane przez pediatrę, neurologa, okulistę, genetyka, otolaryngologa i innych specjalistów. Interwencja chirurgiczna w celu skorygowania patologii serca, nerek i narządów jamy brzusznej wykonywana jest zgodnie ze wskazaniami chirurga ogólnego.

Zatem utrzymanie żywotności pacjenta z zespołem Pataua jest niemożliwe bez udziału kilku specjalistów i ich interakcji, ponieważ anomalie chromosomalne mogą wpływać na różne narządy i układy oraz zakłócać ich pracę.

Autor artykułu: Mochalov Pavel Alexandrovich | d. m. n. terapeuta

Edukacja: Moskiewski Instytut Medyczny. IM Sechenov, specjalność - „Medycyna ogólna” w 1991 roku, w 1993 roku „Choroby zawodowe”, w 1996 roku „Terapia”.