Wodobrzusze Brzuszne - Przyczyny, Objawy I Stadia Wodobrzusza

2024 Autor: Josephine Shorter | [email protected]. Ostatnio zmodyfikowany: 2024-01-07 17:51

Wodobrzusze brzuszne

Wodobrzusze - co to jest?

Wodobrzusze jest stanem wtórnym, w którym w jamie brzusznej gromadzi się przesięk lub wysięk. Objawy patologii objawiają się wzrostem wielkości brzucha, bólem, dusznością, uczuciem ciężkości i innymi objawami.

W medycynie wodobrzusze nazywane jest również wodobrzuszem, które może towarzyszyć wielu schorzeniom z zakresu ginekologii, gastroenterologii, urologii, kardiologii, limfologii, onkologii itp. Wodobrzusze nie jest chorobą niezależną, lecz objawem jednego lub drugiego poważnego zaburzenia w organizmie. Wodobrzusze jamy brzusznej nie występują przy łagodnych patologiach, zawsze towarzyszy chorobom zagrażającym życiu człowieka.

Statystyki dotyczące wodobrzusza wskazują, że ponad 70% dorosłych rozwija się w wyniku choroby wątroby. Guzy narządów wewnętrznych prowadzą do rozwoju wodobrzusza w 10% przypadków, kolejne 5% z powodu niewydolności serca i innych chorób. U dzieci rozwój wodobrzusza najczęściej sygnalizuje chorobę nerek.

Ustalono, że maksymalna ilość płynu gromadzącego się w jamie brzusznej podczas wodobrzusza u pacjenta może sięgać 25 litrów.

Zadowolony:

• Przyczyny wodobrzusza
• Objawy wodobrzusza
• Etapy wodobrzusza
• Metody leczenia

• Odpowiedzi na popularne pytania:

  • Jak szybko płyn gromadzi się w wodobrzuszu?
  • Jak długo żyjesz z wodobrzuszem brzusznym w onkologii?
  • Czy w przypadku wodobrzusza można zrobić lewatywę?
  • Czy można jeść arbuza z wodobrzuszem?

Przyczyny wodobrzusza

Przyczyny wodobrzusza brzusznego są różne i zawsze wiążą się z poważnymi zaburzeniami w organizmie człowieka. Jama brzuszna to zamknięta przestrzeń, w której nie powinien tworzyć się nadmiar płynu. To miejsce jest przeznaczone dla narządów wewnętrznych - jest żołądek, wątroba, woreczek żółciowy, część jelit, śledziona, trzustka.

Otrzewna jest wyłożona dwiema warstwami: zewnętrzną, która jest przymocowana do ściany brzucha i wewnętrzną, która przylega do narządów i je otacza. Zwykle pomiędzy tymi płatami zawsze znajduje się niewielka ilość płynu, co jest wynikiem pracy naczyń krwionośnych i limfatycznych w jamie otrzewnej. Ale ten płyn nie gromadzi się, ponieważ prawie natychmiast po wydaleniu jest wchłaniany przez naczynia włosowate limfatyczne. Pozostała niewielka część jest konieczna, aby pętle jelitowe i narządy wewnętrzne mogły swobodnie poruszać się w jamie brzusznej i nie sklejały się ze sobą.

Kiedy dochodzi do naruszenia bariery, funkcji wydalniczej i resorpcyjnej, wysięk przestaje być normalnie wchłaniany i gromadzi się w jamie brzusznej, w wyniku czego rozwija się wodobrzusze.

Przyczyny wodobrzusza są następujące:

• Choroba wątroby. Przede wszystkim jest to marskość wątroby, a także rak narządów i zespół Budd-Chiari. Marskość wątroby może rozwinąć się na tle zapalenia wątroby, stłuszczenia, przyjmowania toksycznych leków, alkoholizmu i innych czynników, ale zawsze towarzyszy jej śmierć hepatocytów. W rezultacie normalne komórki wątroby są zastępowane tkanką bliznowatą, narząd powiększa się, ściska żyłę wrotną, a zatem rozwija się wodobrzusze. Spadek ciśnienia onkotycznego również przyczynia się do uwolnienia nadmiaru płynu, ponieważ sama wątroba nie jest już w stanie syntetyzować białek osocza i albuminy. Proces patologiczny pogarsza szereg odruchowych reakcji organizmu na niewydolność wątroby;

• Choroby serca. Wodobrzusze mogą powstać z powodu niewydolności serca lub z powodu zaciskającego zapalenia osierdzia. Niewydolność serca może być wynikiem prawie wszystkich chorób serca. Mechanizm rozwoju wodobrzusza w tym przypadku będzie się wiązał z tym, że przerośnięty mięsień sercowy nie jest w stanie pompować niezbędnych objętości krwi, która zaczyna gromadzić się w naczyniach krwionośnych, w tym w układzie żyły głównej dolnej. W wyniku wysokiego ciśnienia płyn wydostanie się z łożyska naczyniowego, tworząc wodobrzusze. Mechanizm rozwoju wodobrzusza z zapaleniem osierdzia jest mniej więcej taki sam, ale w tym przypadku zewnętrzna skorupa serca ulega zapaleniu, co prowadzi do niemożności jej normalnego wypełnienia krwią. W przyszłości wpływa to na pracę układu żylnego;
• Choroba nerek. Wodobrzusze są spowodowane przewlekłą niewydolnością nerek, która występuje w wyniku wielu różnych chorób (odmiedniczkowe zapalenie nerek, zapalenie kłębuszków nerkowych, kamica moczowa itp.). Choroba nerek prowadzi do tego, że wzrasta ciśnienie krwi, sód wraz z płynem zostaje zatrzymany w organizmie, w wyniku czego powstaje wodobrzusze. Spadek ciśnienia onkotycznego w osoczu, prowadzący do wodobrzusza, może również wystąpić na tle zespołu nerczycowego;
• Wodobrzusze może się rozwinąć, gdy naczynia limfatyczne są uszkodzone. Dzieje się tak z powodu urazu, z powodu obecności w ciele guza, który daje przerzuty, z powodu infekcji filariami (robakami, które składają jaja w dużych naczyniach limfatycznych);

• Wodobrzusze mogą wywoływać różne uszkodzenia otrzewnej, między innymi rozlane, gruźlicze i grzybicze zapalenie otrzewnej, rak otrzewnej, rak okrężnicy, żołądka, piersi, jajników, endometrium. Obejmuje to również pseudomyxoma i międzybłoniaka otrzewnej;
• Zapalenie błon surowiczych jest chorobą, w której wodobrzusze pojawia się w połączeniu z innymi objawami, w tym zapaleniem opłucnej i osierdzia;
• Choroby ogólnoustrojowe mogą prowadzić do gromadzenia się płynu w otrzewnej. Są to reumatyzm, reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń rumieniowaty, itp.;
• U noworodków występuje również wodobrzusze, które najczęściej jest wynikiem choroby hemolitycznej płodu. To z kolei rozwija się podczas wewnątrzmacicznego konfliktu immunologicznego, kiedy krew płodu i matki nie łączy się dla wielu antygenów;
• Niedobór białka jest jednym z czynników predysponujących do powstawania wodobrzusza;
• Choroby układu pokarmowego mogą powodować nadmierne gromadzenie się płynu w jamie brzusznej. Może to być zapalenie trzustki, przewlekła biegunka, choroba Leśniowskiego-Crohna. Obejmuje to również wszelkie procesy zachodzące w otrzewnej i uniemożliwiające odpływ limfy;
• Obrzęk śluzowaty może prowadzić do wodobrzusza. Chorobie towarzyszy obrzęk tkanek miękkich i błon śluzowych, objawia się naruszeniem syntezy tyroksyny i trójjodotyroniny (hormony tarczycy);
• Poważne niedokładności w żywieniu mogą powodować wodobrzusze brzuszne. Szczególnie niebezpieczne są pod tym względem post i rygorystyczne diety. Prowadzą do tego, że rezerwy białkowe organizmu są wyczerpane, stężenie białka we krwi spada, co pociąga za sobą wyraźny spadek ciśnienia onkotycznego. W rezultacie płynna część krwi opuszcza łożysko naczyniowe i tworzy się wodobrzusze;
• W młodym wieku wodobrzusze towarzyszą enteropatiom wysiękowym, niedożywieniu i wrodzonemu zespołowi nerczycowemu.

Tak więc wodobrzusze mogą być spowodowane różnymi zaburzeniami zapalnymi, hydrostatycznymi, metabolicznymi, hemodynamicznymi i innymi. Pociągają za sobą szereg patologicznych reakcji organizmu, w wyniku których płyn śródmiąższowy poci się w żyłach i gromadzi się w otrzewnej.

Objawy wodobrzusza

Pierwszym objawem wodobrzusza jest bezprecedensowe powiększenie brzucha, a raczej jego wzdęcia. Głównym tego powodem jest to, że gromadzi się tam ogromna ilość płynu i praktycznie nie wypływa. Człowiek zwykle odkrywa wodobrzusze, gdy nie może zmieścić się w swoim zwykłym ubraniu, które do niedawna pasowało mu do rozmiaru.

Jeśli masz wodobrzusze brzuszne, prawdopodobnie istnieją co najmniej dwa poważne zaburzenia funkcjonalne w twoim ciele, które należy wyleczyć. Najczęściej jest to nieprawidłowa czynność jelit, rozstrój żołądka lub choroba wątroby.

Tempo nasilenia się objawów jest bezpośrednio związane z tym, co dokładnie spowodowało wodobrzusze. Proces może postępować szybko lub może zająć kilka miesięcy.

Następujące objawy kliniczne są objawami wodobrzusza brzusznego:

• Uczucie pełności w jamie brzusznej;
• Występowanie bólu brzucha i miednicy (ból brzucha);
• Wzdęcia, objawy wzdęć;
• Odbijanie się i zgaga;
• Problemy z trawieniem i oddawaniem moczu;
• Ataki nudności;
• Ciężkość w brzuchu;
• Powiększenie objętości brzucha. Jeśli pacjent jest w pozycji poziomej, brzuch wybrzusza się po bokach i przypomina wyglądem brzuch żaby. Kiedy osoba stoi, żołądek zwisa;
• Wybrzuszenie pępka;
• Objaw kołysania lub fluktuacji brzucha. Występuje zawsze, gdy jama brzuszna jest wypełniona płynem;
• Im więcej płynu gromadzi się w jamie brzusznej, tym silniejsza staje się duszność, zwiększa się obrzęk kończyn dolnych, ruchy stają się wolniejsze. Pacjentowi szczególnie trudno jest pochylić się do przodu;
• Ze względu na wzrost ciśnienia w jamie brzusznej możliwe jest wysunięcie przepukliny udowej lub pępkowej. Na tym tle mogą rozwinąć się hemoroidy i żylaki powrózka nasiennego. Możliwe jest wypadanie odbytnicy.

Objawy wodobrzusza będą się nieznacznie różnić w zależności od czynnika etiologicznego, który go sprowokował:

• Objawy wodobrzusza w gruźliczym zapaleniu otrzewnej. W tym przypadku wodobrzusze jest konsekwencją gruźliczych zmian układu rozrodczego lub jelit. Pacjent zaczyna szybko tracić na wadze, podnosi się temperatura jego ciała, nasilają się objawy zatrucia organizmu. Węzły chłonne biegnące wzdłuż krezki jelita są powiększone. W osadzie pobranym przez nakłucie wysięku oprócz limfocytów i erytrocytów zostaną wyizolowane Mycobacterium tuberculosis;
• Objawy wodobrzusza w raku otrzewnej. Jeśli wodobrzusze powstanie z powodu obecności guza w otrzewnej, wówczas objawy choroby będą zależeć przede wszystkim od tego, na który narząd wpłynął. Niemniej jednak zawsze w przypadku wodobrzusza o etiologii onkologicznej następuje wzrost węzłów chłonnych, który można wyczuć przez ścianę brzucha. W osadzie wysięku będą obecne nietypowe komórki;
• Objawy wodobrzusza przy niewydolności serca. Pacjent ma niebieskawy kolor skóry. Kończyny dolne, zwłaszcza stopy i nogi, będą bardzo puchnąć. W tym przypadku wątroba powiększa się, pojawiają się bóle zlokalizowane w prawym podżebrzu. Nie wyklucza się gromadzenia się przesięku w jamach opłucnowych;
• Objawy wodobrzusza na tle zakrzepicy żyły wrotnej. Pacjent skarży się na silny ból, wątroba powiększa się, ale niewiele. Istnieje wysokie ryzyko wystąpienia masywnego krwawienia z hemoroidów lub z żył przełyku, które przeszły żylaki. Oprócz powiększenia wątroby obserwuje się wzrost wielkości śledziony.

Inne objawy wodobrzusza:

• Jeśli przyczyną patologii jest nadciśnienie wrotne, pacjent znacznie traci na wadze, wymiotuje i wymiotuje. Skóra żółknie, na brzuchu pojawia się żylny wzór przypominający „głowę meduzy”;
• Niedobór białka, jako przyczyna wodobrzusza, jest wskazywany przez ciężki obrzęk kończyn, gromadzenie się płynu w jamie opłucnej;
• W przypadku wodobrzusza chylicznego (w końcowej fazie marskości wątroby) płyn dociera bardzo szybko, co wpływa na wielkość brzucha;
• Objawy skórne wysuwają się na pierwszy plan przy wodobrzuszu, który rozwija się na tle schorzeń reumatycznych.

Etapy wodobrzusza

Istnieją trzy stadia wodobrzusza, które zależą od ilości płynu w jamie otrzewnej:

1. Pierwszy etap to przemijające wodobrzusze. W takim przypadku objętość płynu nie przekracza 400 ml. Samo zauważenie objawów wodobrzusza jest prawie niemożliwe. Nadmiar płynu można zobaczyć podczas badań instrumentalnych (podczas MRI lub USG). Praca narządów jamy brzusznej z powodu gromadzenia się takich objętości płynu nie jest zakłócana. Jeśli dana osoba zauważy u siebie jakiekolwiek objawy patologiczne, będą one związane z chorobą podstawową, która wywołuje wodobrzusze.
2. Drugi etap to umiarkowane wodobrzusze. Objętość płynu jednocześnie znajdującego się w jamie brzusznej może osiągnąć 4 litry. W tym przypadku pacjent już zauważa u siebie niepokojące objawy, brzuch rośnie i zaczyna zwisać w pozycji stojącej. Duszność wzrasta, szczególnie w pozycji leżącej. Lekarz jest w stanie określić wodobrzusze na podstawie badania pacjenta i badania palpacyjnego jamy brzusznej.
3. Trzeci etap to napięte wodobrzusze. Objętość cieczy przekroczy 10 litrów. Jednocześnie znacznie wzrasta ciśnienie w jamie brzusznej, co prowadzi do problemów z funkcjonowaniem narządów wewnętrznych. Stan człowieka pogarsza się i wymaga natychmiastowej pomocy lekarskiej.

Wodobrzusze ogniotrwałe izoluje się oddzielnie. W tym przypadku patologia najczęściej nie reaguje na leczenie, a płyn pomimo trwającej terapii nadal dociera do jamy brzusznej. Prognozy dotyczące rozwoju choroby są niekorzystne dla życia pacjenta.

Metody leczenia

Metody leczenia wodobrzusza będą skuteczne tylko wtedy, gdy zostaną wdrożone w odpowiednim czasie. Na początek lekarz musi ocenić stadium patologii i dowiedzieć się, co spowodowało jej rozwój.

Terapia prowadzona jest w następujących obszarach:

Medyczna korekta wodobrzusza

Głównymi lekami, które pomagają usunąć nadmiar płynu z organizmu, są diuretyki. Dzięki ich spożyciu możliwe jest osiągnięcie przejścia nadmiaru płynu z jamy brzusznej do krwiobiegu, co pomaga złagodzić objawy wodobrzusza. Na początek pacjentom przepisuje się najniższą dawkę leków moczopędnych, aby zminimalizować ryzyko działań niepożądanych. Ważną zasadą leczenia diuretykami jest powolny wzrost diurezy, który nie doprowadzi do znacznych strat potasu i innych ważnych metabolitów. Najczęściej polecanymi lekami są Aldactone, Veroshpiron, Triamteren, Amiloride. W tym samym czasie przepisywane są preparaty potasu. W tym samym czasie do schematu leczenia wprowadza się hepatoprotektory.

Jednocześnie lekarze codziennie monitorują diurezę pacjenta, aw przypadku nieskutecznego leczenia dawkę leków zwiększa się lub zastępuje silniejszymi, np. Triampur lub Dichlothiazide.

Oprócz diuretyków, pacjentom przepisuje się leki wzmacniające ściany naczyń krwionośnych (witamina C, witamina P, diosmina), a także leki zapobiegające wydostawaniu się płynu z łożyska naczyniowego (Reopoliglucyna).

Wprowadzenie substratów białkowych poprawia wymianę komórek wątroby. Najczęściej do tego celu używa się stężonego osocza lub roztworu albuminy o stężeniu 20%.

Leki przeciwbakteryjne są przepisywane, jeśli choroba, która spowodowała wodobrzusze, ma charakter bakteryjny.

Dieta

Żywienie pacjenta powinno być zbilansowane i wysokokaloryczne, co zapewni organizmowi zapotrzebowanie na wszystkie potrzebne mu pierwiastki śladowe. Ważne jest, aby ograniczyć spożycie soli i nie wolno jej w ogóle umieszczać w menu.

Ilość zużywanego płynu również należy zmniejszyć. Pacjentom nie zaleca się spożywania więcej niż 1 litr płynu dziennie, z wyłączeniem zup.

Ważne jest, aby codzienna dieta pacjenta była wzbogacona o pokarm białkowy, ale jego ilość nie powinna być nadmierna. Należy ograniczyć spożycie tłuszczów, zwłaszcza u pacjentów, u których wodobrzusze zostało wywołane zapaleniem trzustki.

Interwencja chirurgiczna

Laparocentezę w wodobrzuszu brzusznym wykonuje się, jeśli pacjent pozostaje oporny na korektę lekową. W celu odpływu płynu można założyć przetokę otrzewnowo-żylną z częściową deperytonizacją ścian jamy brzusznej.

Operacje mające na celu zmniejszenie presji w systemie portalu są interwencjami pośrednimi. Należą do nich przecieranie protokavealne, zmniejszenie przepływu krwi w śledzionie, wewnątrzwątrobowe przecieranie wrotno-systemowe.

Jeśli chodzi o przeszczep wątroby, jest to bardzo złożona operacja, którą można wykonać przy uporczywym wodobrzuszu. Ale z reguły znalezienie dawcy do przeszczepu narządu jest trudnym zadaniem.

Laparocenteza jamy brzusznej z wodobrzuszem

Laparocenteza jamy brzusznej z wodobrzuszem to zabieg chirurgiczny polegający na usunięciu płynu z jamy brzusznej poprzez nakłucie. Nie wypompowywać jednorazowo więcej niż 4 litry wysięku, ponieważ grozi to zapaścią.

Im częściej punkcja jest wykonywana w przypadku wodobrzusza, tym większe jest ryzyko rozwoju zapalenia otrzewnej. Ponadto zwiększa się prawdopodobieństwo powstania zrostów i powikłań po zabiegu. Dlatego w przypadku masywnego wodobrzusza zaleca się wprowadzenie cewnika.

Wskazaniami do laparocentezy są napięte i oporne wodobrzusze. Ciecz można wypompować za pomocą cewnika lub po prostu swobodnie przepływać do przygotowanego naczynia po wprowadzeniu do jamy brzusznej trokara.

[Wideo] Procedura laparocentezy (usunięcie płynu z jamy brzusznej):

Odpowiedzi na popularne pytania:

• Jak szybko płyn gromadzi się w wodobrzuszu? Szybkość gromadzenia się płynów w jamie brzusznej zależy bezpośrednio od choroby powodującej wodobrzusze. Proces ten przebiega najwolniej w patologiach serca, a najszybciej w nowotworach złośliwych i wodobrzuszu dziecięcym.
• Jak długo żyjesz z wodobrzuszem brzusznym w onkologii? Samo wodobrzusze nie wpływa bezpośrednio na oczekiwaną długość życia pacjenta. Jednak jego rozwój z powodu chorób onkologicznych pogarsza rokowania dotyczące przeżycia. Długość życia pacjenta zależy od skuteczności zabiegu. Ustalono, że przy częstych nawrotach wodobrzusza opornego na terapię ponad 50% pacjentów umiera w ciągu roku.
• Czy w przypadku wodobrzusza można zrobić lewatywę? Z reguły lewatywa z wodobrzusza jest wykonywana tylko w placówce medycznej jako środek przygotowawczy przed operacją.
• Czy można jeść arbuza z wodobrzuszem? Arbuz z wodobrzuszem można włączyć do menu, ponieważ jego miazga ma działanie moczopędne i pomaga usunąć nadmiar płynu z organizmu.

Autor artykułu: Volkov Dmitry Sergeevich | c. m. n. chirurg, flebolog

Wykształcenie: Moskiewski Państwowy Uniwersytet Medycyny i Stomatologii (1996). W 2003 roku uzyskał dyplom Centrum Medycyny Dydaktycznej i Naukowej Administracji Prezydenta Federacji Rosyjskiej.